11/6/08

ΣΤΕΡΙΑ ΣΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ!!!

Ποιος δεν κρύβει μέσα του λίγο από το Ρομπέν των Δασών, το Γιάννη Αγιάννη ή τον Ντ'Αρτανιάν; Είναι η παιδικότητά μας που επιβιώνει σε πείσμα της ζωής και του εαυτού μας. Ο ήρωας που αψηφά τους κινδύνους, φέρνει την δικαιοσύνη, ξαναφτιάχνει τον κόσμο de novo με το καλό να νικά στο τέλος βεβαίως βεβαίως. Ένα κλισέ που πάντα γοητεύει.

Εμένα πάλι με συνέπαιρνε η ανταρσία του ιστιοφόρου Μπάουντι, με τους καταπιεσμένους ναύτες να ξεσηκώνονται ενάντια στην τυραννία του τραχύ και σκληρού καπετάνιου Μπλάι και να δημιουργούν καινούργια αρχή σε νησιά του Ειρηνικού. ¡No pasarán! Πόσο απογοητεύτηκα όμως όταν έμαθα αργότερα ότι αυτοί οι ναύτες δεν ήταν παπαδοπαίδια και τα νησιά Πίτκαιρν απείχαν έτη φωτός, ακόμα και σήμερα, από το να είναι η γη της Επαγγελίας...

Τι παιχνίδια παίζει το μυαλό καμιά φορά…η μια εικόνα διαδέχεται την άλλη και από τους ναύτες του Μπάουντι, αντιμέτωπους με τον καπετάνιο τους, βρέθηκα στο «μπρα ντε φερ» μεταξύ των καρκινικών κυττάρων και του ανθρώπινου οργανισμού… Ποιες ισορροπίες δυνάμεων διακυβεύονται σ’ αυτόν τον οργανικό κλεφτοπόλεμο; Τι γνωρίζουμε σήμερα για την στρατηγική επιβίωσης και εξάπλωσης των καρκινικών κυττάρων και πώς μπορούν να καταπολεμηθούν; Αυτά λέω να σας διηγηθώ…γιατί οι νεανικοί έρωτες δεν ξεχνιούνται ποτέ…

Δεν ήταν δα και δύσκολη υπόθεση να βρεθεί η παρομοίωση των καρκινικών κύτταρων με μια συμμορία πειρατών/ ληστών! Γιατί αυτά, όντως σαν ληστές, δρουν χωρίς ιερό και όσιο, εκτός κοινωνικού συνόλου. Σε αντίθεση με τα υγιή κύτταρα, έχουν ανεξαρτητοποιηθεί από κάθε περιορισμό του περιβάλλοντός τους: τα αλλοιωμένα γονίδιά τους κάνουν τα κύτταρα αυτά να μην ακολουθούν πολλούς από τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς του υγιούς κυττάρου.

Για παράδειγμα, τα καρκινικά κύτταρα έχουν χάσει την ικανότητα να πεθαίνουν μετά από ορισμένο αριθμό διαιρέσεων και έτσι γίνονται αθάνατα…Αποτέλεσμα; Αγνοούν τα σήματα έκτακτης ανάγκης που στέλνουν τα διπλανά υγιή κύτταρα όταν προκύπτει πρόβλημα χώρου και συνεχίζουν να διαιρούνται επ’ αόριστον. Έχουν ξεφύγει δηλαδή προς μια κατεύθυνση συνεχούς και αναρχικής διαίρεσης, γιατί έχουν αλλοιωθεί είτε τα γονίδια που διεγείρουν την κυτταρική διαίρεση ή αυτά που την αναστέλνουν, και ο μηχανισμός ρύθμισης έχει κάψει φλάτζα.

Επιπλέον, τα καρκινικά κύτταρα εκκρίνουν στον περίγυρό τους συγκεκριμένες ουσίες που προκαλούν τοπική φλεγμονή. Ποιο το όφελος θα μου πείτε;

Σε φυσιολογικές συνθήκες, αυτές οι ουσίες παράγονται από συγκεκριμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος όταν προκύπτει π.χ. κάψιμο, μόλυνση κτλ…Ο ρόλος των ουσιών αυτών είναι να συνδράμουν στην αποκατάσταση του ιστού. Χαλαρώνουν τα τοιχώματα των κοντινών αγγείων και ιστών ώστε να γίνει η καλύτερη διείσδυσή τους από τους σωματοφύλακες του σώματος (λευκοκύτταρα). Αυτά θα καταπολεμήσουν τα μικρόβια που πιθανώς να έχουν εισχωρήσει. Εξασφαλίζουν το κλείσιμο της πληγής ενεργοποιώντας την πήξη του αίματος. Βοηθούν να ενεργοποιηθεί ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων του τραυματισμένου ιστού για να γίνει η ανάπλαση του. Ενεργοποιούν την παραγωγή περισσοτέρων αγγείων ώστε να γίνει μεταφορά περισσότερου οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στον υπό κατασκευή ιστό. Όλα αυτά γίνονται όσο καιρό το απαιτεί η αποκατάσταση του ιστού. Μετά τέλος. Αδρανοποιείται ο μηχανισμός μέχρι να προκύψει η επόμενη ανάγκη.

Τι κάνουν όμως τα καρκινικά κύτταρα; Παρατείνουν τη φλεγμονή επ’ αόριστον. Καταφέρνουν έτσι να εισχωρούν πιο εύκολα στους γειτονικούς ιστούς, να μπουν στην κυκλοφορία του αίματος και να δημιουργήσουν μακρινές μεταστατικές αποικίες. Μ’ αυτή την πολιτική συνεχούς ανάπλασης, απενεργοποιούν τα σήματα προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου που εμποδίζουν στις κανονικές συνθήκες την άναρχη ανάπτυξη των ιστών. Τέλος, διεγείροντας συνεχώς τα τοπικά λεμφοκύτταρα καταφέρνουν να τα «απενεργοποιήσουν» πριν ακόμα αυτά προλάβουν να αναμετρηθούν μαζί τους.

Το ένα φέρνει το άλλο. Όσο μεγαλώνει ένας όγκος, τόσο προκαλείται φλεγμονή, τόσο διευκολύνεται η ανάπτυξή του και η δυνατότητα εξάπλωσής του καρκίνου στον οργανισμό.

Κάτι άλλο σημαντικό. Σαν στρατός κατοχής, τα καρκινικά κύτταρα, μέσω των εκκρίσεών τους, επιστρατεύουν τα γειτονικά αγγεία και τα αναγκάζουν να διερευνηθούν περισσότερο. Ο σκοπός είναι να εξασφαλιστεί ο ανεφοδιασμός του όγκου, καθώς αναπτύσσεται, σε θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο, όπως και να γίνεται η απομάκρυνση των «αποβλήτων» τους. Η οπτική εικόνα που παρουσιάζει ένας όγκος είναι χαρακτηριστική…γεμάτη τριχοειδή αγγεία που φαίνονται εύθραυστα και μπερδεμένα.

Αυτά επιγραμματικά. Ο καρκίνος είναι one of a kind. Μιμείται κυτταρικούς μηχανισμούς σχεδιασμένους για την ανάπλασή μας και τους στρέφει εναντίον μας…

H έρευνα για την κατανόηση των μηχανισμών πίσω από την καρκινογέννηση έχει προσφέρει νέους στόχους για την ανάπτυξη θεραπειών κατά σημείων-κλειδιών στην ογκογέννηση. Πιο κομψές, αυτές οι στοχευόμενες θεραπείες έρχονται συνήθως να συμπληρώσουν τις κλασσικές, πιο «χοντροκομμένες», θεραπευτικές προσεγγίσεις που είναι η χειρουργική επέμβαση ή η χημειοθεραπεία. Δεν μιλάμε όμως πάντα για φάρμακα-θαύματα. Η πορεία ανάπτυξής τους, αν και πολλά υποσχόμενη, είναι αργή, το κόστος μεγάλο και συχνά προκύπτουν στην πορεία δυσκολίες/ παρενέργειες που δεν είχαν αξιολογηθεί αρχικά.

Σήμερα, η state of the art αντιμετώπιση μιας πολύ δύσκολης ασθένειας είναι απ’ τη μια οι στοχευόμενες θεραπείες, και απ’ την άλλη, ω έκπληξη !, ο τρόπος ζωής του ασθενούς. Τεκμηριώνεται επιστημονικά όλο και περισσότερο ότι η διατροφή, το περιβάλλον, η σωματική άσκηση και η θετική ψυχολογία συμβάλλουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση ενός καρκίνου γιατί ενεργοποιούν τις δυνατότητες άμυνας του οργανισμού. Πλέον στη Γαλλία, δεν νοείται καρκινοπαθής να μην ασκείται τακτικά ακόμα και κατά την χημειοθεραπεία του…

Σεντόνι, σεντονάκι μου…Το παράκανα πάλι. Αλλά δεν θα σας αφήσω έτσι…πάνω σε μια στενάχωρη νότα.

Θα σας αποχαιρετήσω με μια καρκινική επιγραφή ή … παλίνδρομη πρόταση…που δεν κατάλαβα.

«in gyrum imus nocte et consumimur igni
(Μπαίνουμε σε κύκλο τη νύχτα και μας κατατρώγει η φωτιά)

Χαχαχα.


1) David Servan-Schreiber, Anticancer, Editions Robert Laffont, 2007.

12 σχόλια:

  1. τελικά τι είναι τα καρκ. κύτταρα?
    πειρατές ή στρατός κατοχής?

    ή μήπως απλά ...αχόσταγοι εραστές?

    πάντα πίστευα ενδόμυχα ότι η κακή ψυχολογία είναι ...μεταλλαξιογόνος!
    με την ανάρτησή σου...έχω και βιβλιογραφία πια!

    thanx

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Mε τον κύριο λέκτορα σχεδόν πάντα διαφωνώ αλλά θα συμφωνήσω για τη μεταλλαξιγόνο δράση της κακής ψυχολογίας.
    Άψογο ποστ

    Την καλημέρα μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @izabet.
    Στα καρκινικά κύτταρα ταιριάζει καλύτερα η στρατιωτικοπειρατική ορολογία και τέτοιες εικόνες χρησιμοποιούνται συνήθως.

    Να σταθώ λίγο στην αναφορά σου για την επίδραση της ψυχολογίας στον καρκινοπαθή. Πολύ απλά, σε κατάσταση άγχους, στρες, θυμού κτλ γίνεται έκκριση ορμονών δράσης (νοραδρεναλίνη) και στρες (κορτιζόλη) με σκοπό να προετοιμαστεί ο οργανισμός σε τυχόν δράση/ επίθεση/ πληγή κτλ. Αυτό προκαλεί την παραγωγή φλεγμονωδών ουσιών, ο ρόλος των οποίων στην ενίσχυση της ανάπτυξης του καρκίνου έχει πρόσφατα ανακαλυφθεί. Επειδή τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα προκαλούν παρενέργειες, βάρος έχει δοθεί τώρα στους φυσικούς τρόπους ελέγχου παραγωγής προ-φλεγμονικών ουσιών από το σώμα, δηλαδή μέσο της διατροφής, τακτικής άσκησης, καθαρού περιβάλλοντος και καλής ψυχολογίας.

    Αν η κακή διάθεση και άσχημη ψυχολογία μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο δεν έχει αποδειχθεί. Όμως, όπως λέει ο Servan-Schreiber δημιουργούν ένα έφορο πεδίο σε περίπτωση ανάπτυξης του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @συνάδελφος.
    Αυτά που είπα παραπάνω για τη σχέση καρκίνου/ κακής ψυχολογίας απευθύνονται και σε σένα.

    Τώρα που τα γράφω μου φαίνονται αυτονόητα …αλλά δεν είναι. Απ’ ότι μαθαίνω, συμβουλές περί καλής ψυχολογίας, αυτοεκτίμησης, καλής διατροφής, τακτικής άσκησης κτλ δεν έβγαιναν από το στόμα ιατρών προς τον καρκινοπαθή. Πιο πολύ για αγωγή πρόληψης ταιριάζουν. Αυτό έχει αλλάξει σήμερα γιατί υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν τη σημασία τους στην εξέλιξη του καρκίνου.

    Την καλησπέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. εχεις δικιο περι αυτονοητου και μη, οσον αφορα την ασκηση, διατροφη, ψυχολογια. Και οντως δινουν μεγαλη σημασια οι γιατροι στη Γαλλια σε αυτα τα θεματα. Θα ελεγα μαλιστα οτι με παρεξενευε η εμμονη σε συνεδριες σιατσου ,πιλατες, αυτοεκτιμησης κτλ κτλ .

    το 'μαραζι που τρωει' λοιπον, ειναι νοραδρεναλινη και κορτιζολη και οι φλεγμονωδεις ουσιες που παραγουν. Στο θαυμαστο κοσμο των βιολογων μπορουμε και ανακαλυπτουμε την χημικη υποσταση των συναισθηματων.

    μακαρι να μην ηταν τετραπερατοι χαμαιλεοντες αυτα τα κυτταρα..VENCEREMOS!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @ mon double.
    Το συγκεκριμένο βιβλίο είχε κάνει πάταγο στη Γαλλία. Είχε και το επιστημονικό κύρος του Servan Schreiber και την προσωπική εμπειρία του αφού έπαθε 2 φορές καρκίνο στον εγκέφαλο και είναι καλά τώρα.

    Οι παροτρύνσεις για άσκηση δεν περιορίζονται βέβαια στις εξεζητημένες γυμναστικές που αναφέρεις. Και το έντονο περπάτημα βοηθάει και έχει μελετηθεί με λεπτομέρεια το τι χρειάζεται κανείς ανάλογα με τον καρκίνο του. (By the way, η γυμναστική πιλάτες είναι καταπληκτική...).

    Σ’ευχαριστώ που είχες την υπομονή να διαβάσεις όλο το κείμενο. Η εικόνα του χαμελέωντα που δίνεις για τα καρκινικά κύτταρα είναι πολύ σωστή. Δεν το είπα στο κείμενο αλλά τα κύτταρα αυτά έχουν καταπληκτική δυνατότητα προσαρμογής. Έτσι μια θεραπεία (π.χ. αντι ορμονική) μπορεί να δουλέψει μόνο για ένα χρονικό διάστημα και να πρέπει να βρεθεί άλλος θεραπευτικός στόχος μετά.

    Το μαράζι που τρωει δεν είναι μόνο οι φλεγμονώδεις ουσίες. Είναι και η δυνατότητα των καρκινικών κυττάρων να μην ακολουθούν τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο και να ενισχύουν την αγγειογέννεση. Προς όλες αυτές τις κατευθύνσεις όπως και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος πηγαίνουν οι νέες θεραπευτικές αγωγές.

    Το πρόσεξες το ισπανικό...και απάντησες ανάλογα...χαχαχα. Μπουένας τάρδες αμίγκα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. παντα μου αρεσαν τα θεματα που επελεγες, οποτε τωρα που απαντας και στις ερωτησεις μου...super!βλεπεις,ειχα παντα προβλημα με τις φωτογραφιες στο βιβλιο της βιολογιας και με την φαντασια μου να κανει τους ιους να εξαπλωνονται που τελικα δεν εμαθα πολλα τοτε..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Κράτα τη φαντασία σου...είναι πολύτιμη...για να κάνεις ωραίες ερωτήσεις...και αν μπορώ να απαντήσω έχει καλώς!
    Bien le bonsoir.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. ένας καλός βιολόγος...τελικά ...πρέπει να ξέρει καλά τη Μοιχεία...

    εεε


    τη Χημεία ήθελα να πω!

    κορτιζόλη ...4 ever

    ...

    σε όλα αυτά τι σχέση έχει ο
    Platelet Activating Factor [PAF]?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ο καλός Βιολόγος ξέρει καλά τα "πάντα" γιατί έχει "ολιστική αντίληψη" των πραγμάτων. Είναι συνηθισμένο να καταπιάνονται οι ερευνητές με το μέρος και να χάνουν το όλον.
    Όσον αφορά τους πειρατές/εξεγερμένους κτλ. περιγράφει με τον πιο γλαφυρό τρόπο το τι ακριβώς συμβαίνει στον ανθρώπινο οργανισμό και δυστυχώς το να βυθίσεις το 'πειρατικό' (εύκολο με το φαρμακευτικό μας οπλοστάσιο) παίρνει μαζί του και στο βυθό και το "πλήρωμα"...
    Μπάμπης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @ Μπάμπη.
    Έπιασες την εικόνα των πειρατών και μου αρέσει πως την ανέπτυξες. Η στοχευόμενη αντικαρκινική θεραπεία προσπαθεί να βυθίσει το καράβι και όχι το πιστό πλήρωμα...και την ίδια γραμμή μπορεί να ακολουθήσει και το δικό μας αμυντικό σύστημα. Επαναλαμβάνομαι...

    Η ολιστική αντίληψη των πραγμάτων είναι όλη η ουσία της διαχείρισης πληροφοριών και ο σκοπός του να λέγεσαι επιστήμονας. Θέλει κόπο, επιμονή και μετριοφροσύνη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. "Η ολιστική αντίληψη των πραγμάτων είναι όλη η ουσία της διαχείρισης πληροφοριών και ο σκοπός του να λέγεσαι επιστήμονας. Θέλει κόπο, επιμονή και μετριοφροσύνη..."

    Μου θυμίζει systems biology...καλόο, πολύ καλόο.Πρόκειται να δούμε πολλά όμορφα πράγματα από αυτόν τον νέο χώρο στο μέλλον, ακριβώς επειδή αντιμετωπίζει ένα σύστημα αλληλεπιδράσεων κι όχι απομονωμένα points of interest.
    Για να δούμε...

    @Mπάμπης
    You rule...

    ΑπάντησηΔιαγραφή