2/5/09

Θεωρία της Εξέλιξης: sine qua non.


Αφήνοντας στην αιωνιότητα την θεωρία της Εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής, ναι μεν μια απλή και ξεκάθαρη θεωρία, συντριπτική δε αφού τίναξε στον αέρα ότι πίστευαν για τον έμβιο κόσμο μέχρι το 1850, ο Δαρβίνος μας διδάσκει ότι ο έμβιος κόσμος είναι το αποτέλεσμα μιας δυναμικής βελτιστοποίησης της ικανότητας επιβίωσης. Δυναμική που ανασχεδιάζεται και αυτοσχεδιάζει ασταμάτητα, δρα σταδιακά και σε ριπές, στραμμένη προς το μέλλον. Μας λέει ότι είμαστε το αρμονικό και σύνθετο αποτέλεσμα δισεκατομμυρίων πράξεων προόδου, όπου κάθε πράξη είναι τυχαία. Με μοναδικό γνώμονα ότι κάποιος αρχαίος πρόγονος, κρίκος της αλυσίδας που ενώνει το αρχέγονο βακτήριο με μας, μετέφερε πιο αποτελεσματικά τα γονίδια του στην επόμενη γενιά. Τυχαίες πετυχημένες πράξεις λοιπόν, που επιπλέουν στην επιφάνεια των ατυχών δοκιμών που έπεσαν στα γενετικά σκουπίδια της ιστορίας της εξέλιξης. Ο έμβιος κόσμος είναι έτσι το αποτέλεσμα που συνδέει το δικαίωμα δοκιμής και λάθους με τη ζωή σαν αποτέλεσμα της δραστικής σχέσης του με το περιβάλλον και τα υπόλοιπα μέλη της κάθε ομάδας. Για να γεννηθεί σε βάθος χρόνου και μέσω της κληρονομιάς και της γενετικής, η ποικιλία των ειδών με τα χαρακτηριστικά τους. Η δογματική ιουδαιο-χριστιανική ερμηνεία που θέλει τον κόσμο να ήταν και να είναι στατικός, σταθερός, φαινομενικά μη-μεταβαλλόμενος, υπάκουος στις αντιλήψεις, στις κατηγοριοποιήσεις και στους εκάστοτε διαχωρισμούς, παγιωμένος επ’ άπειρον σ’ ένα σχήμα που επιθυμούμε τέλειο, χάνει τα θεμέλιά της και καταρρέει.

Δεν υπάρχει αμφιβολία για την εγκυρότητα της θεωρίας της εξέλιξης. Είναι ο εννοιολογικός ακρογωνιαίος λίθος της Βιολογίας. Μέσα σε ποια όρια όμως κινείται η θεωρία αυτή και κατά πόσο μπορεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο της ζωής, στην υλική και πνευματική υπόστασή της; ΄Η μήπως δεν υπάρχουν όρια και η θεωρία της εξέλιξης μιλάει μια γλώσσα που αγγίζει και τις δυο υποστάσεις, σε μια προσέγγιση πιο ουσιαστική απ’ όσο νομίζουμε;

Απ’ τη μια λοιπόν, στο υλικό επίπεδο, η θεωρία της εξέλιξης προσδίδει στη ζωή μια πλήρη επιστημονικά τεκμηριωμένη, σύνθετη και για πάντα μεταβαλλόμενη ιστορία. Ορισμός που αρμόζει όμως και στο χαρακτηρισμό της ζωής σε γλώσσα πνευματική, εφόσον ξέρουμε ότι η αλήθεια της κάθε στιγμής είναι στη σχέση, στο ενδιάμεσο, σε κάτι εξ’ ορισμού ρευστό και μεταβαλλόμενο, για παράδειγμα στο τι περνάει ανάμεσα σ’ εμένα που μιλάω και εσένα που μ’ ακούς και όχι στα καθαυτά χαρακτηριστικά μας.

Μάθαμε ότι η ζωή και οι φυσικές μορφές της είναι αποτέλεσμα τυχαίων γεγονότων που πέρασαν από το κόσκινο της μάχης για την επιβίωση. Η πείρα μας διδάσκει επίσης ότι αυτό που ονομάζουμε ζωή εμφανίζεται τυχαία, σαν απρόσμενος επισκέπτης, εκεί που δεν το περιμένουμε. Ανοίγουμε ένα παλιό βιβλίο και η μυρωδιά του πλημμυρίζει τη μνήμη μας με αναμνήσεις. Ένα παιδί μας χαμογελάει και όλη η πλάση είναι στα πόδια μας. Ακούμε μια κουβέντα και σκόρπιες σκέψεις κουμπώνουν η μια στην άλλη και αποκτούν νόημα και οντότητα. Η ζωή είναι πράγματι στα τυχαία γεγονότα που έρχονται αφού περάσουν από το κόσκινο της εμπειρίας ή αλλιώς επιβίωσης: γλιστρά μέσα από λεπτές χαραμάδες που για να υπάρξουν πρέπει κανείς να δεχτεί το απρόβλεπτο, τον συνεχή επαναπροσδιορισμό, την ανανέωση, την τριβή με τα γεγονότα και να αποβάλει την παιδική ασθένεια, να παγιώνει γεγονότα και πρόσωπα, να έχει την ανάγκη να τα σταθεροποιεί, να τα κάνει κτήμα του, να τα συντηρεί αμετακίνητα σαν πίνακες κρεμασμένους σε έναν τοίχο, για να έχει κυριαρχία πάνω τους. Κρυφές χαραμάδες που για να τις αντιληφθεί κανείς, πρέπει να έχει καεί εν μέρει στις αποτυχίες του. Το δικαίωμα δοκιμής και λάθους που αναφέραμε και χωρίς το οποίο δεν υπάρχει ζωή.

Όπως και να το δούμε… όλη η ζωή είναι εξέλιξη και η ζωή είναι τέλεια γιατί τίποτα δεν είναι εντελώς τέλειο…

Τι γιορτάζουμε λοιπόν; Την γέννηση του Δαρβίνου, την έκδοση της θεωρίας της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής, την έξοδο από ένα είδος θρησκευτικού σκοταδισμού, την εκπληκτική εξέλιξη των βιοεπιστημών ή απλώς… το μεγαλείο της ζωής;

12 σχόλια:

  1. τι καλα :-)τα λεμε αυριο με ξεκουραστο μυαλο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. δοκιμαζοντας και δοκιμαζομενοι βελτιωσαμε συνολικα την δυνατοτητα επιβιωσης μας. αυτη η δυναμικη δυναμικη εξελιξε τη βιολογικη ζωη μας αλλα υπαρχει κατι που εξισορροπει τις δυναμικες ολων των ειδων? του πλανητη του ιδιου?
    αντιλλαμβανομαι τη ζωη στα ορια του ορατου μου κοσμου (για πρακτικους λογους)τα εμβια οντα εξελλισονται τυχαια επ απειρο και στο απειρο?

    καλημερα phd

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τι γιορτάζουμε λοιπόν; Την γέννηση του Δαρβίνου, την έκδοση της θεωρίας της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής, την έξοδο από ένα είδος θρησκευτικού σκοταδισμού, την εκπληκτική εξέλιξη των βιοεπιστημών ή απλώς… το μεγαλείο της ζωής;

    ολ'αυτα μαζι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @mondouble , @marialemonati,
    Salut les filles! Excusez-moi pour le retard pris pour vous repondre...Mondouble, je ne sais pas exactement comment te repondre. L'evolution est un processus intrinseque alors...Maria tu as raison!

    Το επόμενο ποστάκι θα σας κάνει να γελάστε πολύ..πιο light...στα γαλλικά.

    Καλό απόγευμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. οι φρονιμητες (εκτος και εαν προκειται για οδοντιατρικο μυθο)δε βγαινουν πια γιατι δεν τους χρειαζομαστε ως ειδος. οποτε εδω εχουμε το περιβαλλον και τις συνθηκες που επιβαλλει. θα μπορουσε πχ να γινουν τα δοντια μας πιο ανθεκτικα στη τερηδονα επειδη τα χρειαζομαστε ? θα μπορουσε να εξελλιχθει η επιδερμιδα ωστε να μην ειναι τοσο ευαισθητη στον ηλιο και στις ακτινοβολιες ? (σε ν εκατ χρονια εννοειται)Τα παντα ειναι δυναμει εξελισιμα?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. δηλαδη εγω που δεν εχω φρονιμητες ειναι εξελιγμενη; απο την αλλη ομως εχω μια τεραστια ουρα που εξεχει!

    http://www.nytimes.com/2009/05/14/science/14rna.html?_r=1&emc=eta1

    σε αυτη τη διευθυνση βιολογικο αρθρακι παιζει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @mondouble @maria λεμονάτη!.
    Τα πάντα είναι εν δυνάμει εξελίξιμα χωρίς προκαθορισμένο σκοπό όμως, άρα δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις.
    Ευχαριστώ πολύ για το ref. Είχε ενδιαφέρον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. http://seedmagazine.com/content/article/exhibit_links_darwin_to_degas/

    telikq o kyrios darwin moy exei ginei emmonh :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Αναξίμανδρος: Οι άνθρωποι ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΑΝ από τα ψάρια.

    Η φύση ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ με συνέχεια από τα άψυχα στα ζώα, διαμέσου των ζώντων που δεν είναι ζώα (π.χ. φύλλα ως τροφή, μικροοργανισμοί), με αποτέλεσμα τα συγγενή μεταξύ τους έμβια όντα διαφέρουν ελάχιστα. (Α-Ι, περί Ζώων Μορίων 681, α31).
    Ο διακριτικός αμεσοδημοκρατικός υμνητής ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ και ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ: 'Πολιτικά', 'Αθ. Πολ.'.

    Ο μοναρχικός Δαρβίνος, αντί για την ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΕΙΑ, αποκάλεσε τον φοβικό εγωισμό και τη συνεχή επιθετικότητα "φυσική επιλογή", για να δικαιολογήσει γενοκτονίες...

    Ο Αριστοτέλης για την εξέλιξη: ένα ζώο δεν αποκτά χαρακτηριστικά λόγω σχεδίου, αλλά μπορεί να τύχει να έχει κάποια που το βοηθούν σε κάποια περίπτωση να επιβιώσει. (Περί φύσεως, 198 b 29-32).

    ΑπάντησηΔιαγραφή