SODA LIGHT, PLEASE…

Εκεί που έλεγα τι να επιλέξω για καινούργια ανάρτηση, μου παρουσιάστηκε μια πρόσκληση από το συνάδελφο ΒιοΛόγο για συμμετοχή σε μπλογκοπαίχνιδο όπου το ζητούμενο είναι να μιλήσω για τρεις καθημερινές συνήθειές μου… Δέχτηκα την πρόσκληση - πρόκληση γιατί θεώρησα ότι αυτή η άσκηση έχει ένα γοητευτικό χαρακτήρα: για να βγει πετυχημένο το πιάτο πρέπει να παντρέψεις αρμονικά πολλά διαφορετικά συστατικά. Να μιλήσω για τις συνήθειές μου, χωρίς να γίνω προσωπική. Να δείξω χιούμορ ή να βάλω και λίγες ασυναρτησίες φιλοσοφικού τύπου όπως συνηθίζω; Να ακολουθήσω ύφος εξομολογητικό, λογοτεχνικό ή δημοσιογραφικό; Να πω για απλά πράγματα αλλά …να μην επαναλάβω αυτά που είπε ο συνάδελφος… Και ποια σάλτσα θα δέσει όπως πρέπει την όλη δημιουργία; Ουφ, η υπερ-ανάλυση κουράζει, εμένα και τους πάντες. Ας παίξει το ένστικτο και γρήγορα… τσακ τσακ κάνω ένα «shopping list» των καθημερινών πράξεων μου, διαγραφώ τα πολύ τετριμμένα και βαρετά, ανοίγω καινούργια σελίδα στο Word, παίρνω μια ανάσα, σηκώνω το δείκτη του δεξιού χεριού και …αρχίζω μ’ ότι μου έμεινε από θέματα.

Κάτι για το μυαλό μου. Θα διαβάσω κάτι κάθε μέρα. Βιβλίο, περιοδικό, εφημερίδα…επιστημονικό, λογοτεχνικό, φιλοσοφικό, δημοσιογραφικό ή ποιητικό, ότι ν’ είναι αρκεί να μ’ ενδιαφέρει. Θα τα διαβάσω και στη δουλειά, που έχει ησυχία, στα κενά των επωάσεων, με μια κούπα γαλλικό χωρίς γάλα και ζάχαρη παρακαλώ (άντε το μάθατε και αυτό) και χωρίς τσιγάρο, εννοείτε.

Κάτι για ψυχαγωγία. Εθισμός κανονικός αλλά κάθε μέρα θα καθίσω μπροστά στην οθόνη και θα κοιτάξω το δικό μου μπλογκ φυσικά…ποιος μπήκε, από πού μπήκε, πόση ώρα μπήκε, άφησε σχόλιο…είναι σταθερός πελάτης ή τυχαίος…κτλ, τα γνωστά. Θα μπω και σ’ άλλα μπλογκ of course, αν και τελευταία μερικοί από αυτούς που διάβαζα έχουν εγκαταλείψει τον αγώνα… και τέλος θα με πάει το κύμα της Google.fr (πάντα) μόνο του αφού όμως …εισάγω το σωστό keyword... Σε μια από της τελευταίες μου αναζητήσεις βρήκα αυτό και σας το παραθέτω για να διασκεδάσετε και μουσικά.

Κάτι για το σώμα μου. Pilates body basics, is the word, με απόλυτη προσήλωση. Δεν υπάρχει μέρα που δε θα τη σκεφτώ…και μπροστά στο κυτταρόμετρο έχουμε και λέμε, σε θέση neutral, εισπνοή από τη μύτη, ρουφάω την κοιλιά μου από μέσα, ανοίγω τα πλευρά μου και εκπνοή, φουουου, δεν ακούω καλά… πιο δυνατά… και κλείνουν τα πλευρά, η κοιλιά μένει πάντα ρουφηγμένη…Ωραία περνάω…

Τρεις συνήθειες λοιπόν ακολουθώντας το μοτίβο «Something old, something new, something blue»…

Τη μπάλα την έπιασα και τη στέλνω πάσα στη συμπαίχτρια μου Soduck.
Και με τη νίκη!

Υ.Γ.: αναμένω, αγαπητέ κ. Καθηγητά Watson, βαθμολόγηση του γραπτού μου…

ΜΙΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΜΥΓΑ

Καλημέρα, με λένε Luciliae Caesar και ήρθα να σας ζητήσω…ένα φιλάκι…

Δε θέλετε;

Γιατίιι; Το όνομα μου είναι τόσο ωραίο και η ομορφιά μου μοναδική, κοιτάξετε το αστραφτερό σώμα μου με την πρασινωπή γυαλάδα…Και έχω αρχοντική προέλευση. Ακούστε καλά: Luciliae Caesar, αυτοκρατορικό όνομα, ... της τάξης των Diptera, της μεγάλης οικογένειας των Oestroidea, και της οικογένειας των Calliphoridae…

Δεν έχετε εντυπωσιαστεί; Σας ρίχνω στ’ αυτιά δε νομίζετε, εσείς απλοί Homo sapiens sapiens.

Τίποτα; Δεν έχετε όρεξη; Κι’ όμως, θα ήθελα ένα φιλάκι…

Τα μάτια μου σας εντυπωσιάζουν φαίνεται. Είναι όντως μοναδικά γιατί ο κάθε οφθαλμός μου βλέπει με χιλιάδες φακούς. Έτσι, καταλαβαίνω την παραμικρή κίνηση, και αυτό είναι το μοναδικό όπλο που έχω ενάντια όλων των κινδύνων…

Λοιπόν, τι λέτε; Θα μου το δώσετε το φιλάκι; Ναι…όχι;

Εσείς νομίζετε ότι είμαι μόνο μια κοινή μύγα, μια παλιόμυγα θα λέγατε, πρώτη εξαδέλφη της αλογόμυγας, που μόνο μια με τη σκοτώστρα αξίζει…Και όμως υπήρξαν μέρες που με θεωρούσατε πολύ χρήσιμη γιατί δεν είχατε αντιβιοτικά και φάρμακα. Και περνάτε τα παιδιά του είδους μου και τα βάζατε στις πληγές σας για να σας γλιτώσουν από τον ακρωτηριασμό ή ακόμα και το θάνατο…Άσε που σας καθάριζα τον τόπο από το κάθε είδος ψοφίμια… Οπότε, μην κάνετε τέτοια έκφραση αηδίας...και ας λέει η Emily Dickinson ότι θέλει στα ποιήματα της...

Ζητώ ένα φιλάκι!!

…

Πάλι αρνήστε;

Τώρα θύμωσα και θα σας πω κάτι να σας πειράξει, για να μάθετε να με αγνοείται… Είμαστε πάνω στη γη εδώ και περίπου 251 εκατομμύρια χρόνια πολύ περισσότερο από σας... μωρά στα φασκιά. Και αν γίνει κάτι και εξαφανισθείτε, και αυτό μπορεί να γίνει έτσι που σας ξέρω, πρωταθλητές της αυτοκαταστροφής, εμείς πάλι εδώ θα είμαστε γιατί α-ντέ-χου-με τα πάντα…

Γι’ αυτό, δικαιούμαι ένα φιλάκι !!!

…

Τότε, εγώ, η Luciliae Caesar, υψώνω το μπόι μου και τη φωνή μου και στο όνομα της ομόνοιας μεταξύ των…ειδών, θα το απαιτήσω,

Δώσ’τε μου ένα φιλάκι !!!

TRAFFIC JAM

Από τα χρόνια που ασχολιόμουν με κυτταρική ανοσολογία, μου έχει μείνει μια ευαίσθητη χορδή για ότι σχετίζεται με τους μηχανισμούς εισόδου διαφόρων μορίων σ' ένα κύτταρο, όπως και για τo μετέπειτα ενδοκυτταρικό ταξίδι τους. Έτσι δεν μπορώ να προσπεράσω αδιάφορα ένα πρόσφατο άρθρο στο Nature, που αλλάζει τον τρόπο αντίληψης της υπόθεσης "πως γίνεται η είσοδος σ' ένα κύτταρο" και ανοίγει ελπιδοφόρες θεραπευτικές προοπτικές στον χώρο της ιατρικής. Επειδή ξέρω ότι το πιθανότερο είναι να σας έχουν ήδη ξεφύγει ένα δυο χασμουρητά, σας υπόσχομαι να είμαι πολύ σύντομη στις εξηγήσεις μου, να “εικονοποιήσω” όσο μπορώ τα λεγόμενα μου και ποίος ξέρει, μπορεί στο τέλος να σας αρέσει κιόλας....

Για να μπει ένα φορτίο όπως θρεπτικά συστατικά, ορμόνες αλλά και βακτήριο ή ιός, μέσα σ' ένα κύτταρο, το πρώτο εμπόδιο που θα πρέπει να προσπεράσει είναι η κυτταρική μεμβράνη. Για αν επιτευχθεί αυτό υπάρχουν μη ειδικοί μηχανισμοί (no face control) με αυθόρμητη εγκόλπωση της εξωτερικής κυτταρικής μεμβράνης, επιτρέποντας έτσι μια τυχαία είσοδο. Πιο αποτελεσματική διαδικασία είναι η επιλεκτική είσοδος, ή αλλιώς είσοδος με face control. Μέχρι σήμερα, ξέραμε ότι αυτή η διαδικασία προϋποθέτει μια προκαθορισμένη πλατφόρμα υποδοχής πάνω στην κυτταρική μεμβράνη όπου ο κάθε τύπος φορτίου θα προσδεθεί με ειδικό τρόπο, αλλά επίσης ενέργεια ή καύσιμο και τέλος μεταφορική βοήθεια από άλλες πρωτεΐνες.

Μια από αυτές λειτουργεί σαν ρυμουλκό από την εσωτερική πλευρά της κυτταρικής μεμβράνης και δημιουργεί ένα πλέγμα, σαν την ψάθα μιας παλιάς καρέκλας, που καθοδηγεί την μεμβράνη στο σημείο που συγκεντρώνονται πολλά ίδια φορτία, ώστε να σχηματιστεί μια φούσκα σαν άδειο πανέρι γυρισμένο προς το εσωτερικό του κυττάρου. Και κλακ τα χείλη απ’ το πανέρι κλείνουν μια και έξω, κάτι σαν τα δυο μέρη από ένα σαρκοφάγο λουλούδι που κουμπώνουν το ένα το άλλο και η λεία βρίσκεται παγιδευμένη στο εσωτερικό ανεπιστρεπτώς. Στο κύτταρο μέσα βρισκόμαστε τώρα με ένα Δούρειο Ίππο, μια φούσκα που περιέχει προστατευμένο στο εσωτερικό της εξωτερικό φορτίο. Η μοίρα τους θα είναι μια πρώτη στάση στα ενδοσώματα, ένα κυτταρικό σωματίδιο, όπου θα γίνει η διαλογή του φορτίου και κατόπιν η προσεκτική δρομολόγηση του προς διάφορες κατευθύνσεις- επιστροφή στην κυτταρική μεμβράνη, ολοκληρωτική καταστροφή ή κατεύθυνση προς άλλα ενδοκυτταρικά μέρη.

Ο καινούργιος μηχανισμός εισόδου που ανακαλύφθηκε πρόσφατα έχει τα καλά από τα δυο προηγούμενα: είναι ειδικός γιατί προϋποθέτει αγκυροβόλημα ειδικού φορτίου σε ειδικό προκαθορισμένο σημείο, αλλά η διαδικασία εισαγωγής δεν απαιτεί ενέργεια ή την συμβολή πρωτεϊνικών βοηθών. Η υπόθεση είναι ένα φαινόμενο φυσικής. Τα ζευγάρια φορτίο-πλατφόρμα υποδοχής δημιουργούν μια αναδιοργάνωση στην κυτταρική μεμβράνη που οδηγεί στη δημιουργία μιας μικροπεριοχής που αυξάνεται σε μέγεθος, σχηματίζει ένα εσωτερικό «δάχτυλο» που θα αποκολληθεί τελικά από την μεμβράνη και θα βρεθεί μέσα στο κύτταρο.

Το πρωτότυπο του πράγματος δεν έχει να κάνει μόνο με το μηχανισμό εισόδου και με τους πρωταγωνιστές του. Σας γλίτωσα απ’ τις λεπτομέρειες. Το σημαντικό είναι τώρα ότι οι επιστήμονες έχουν ένα πολύτιμο εργαλείο για να μεταφέρουν οτιδήποτε θέλουν μες στο κύτταρο και με ειδικό τρόπο παρακαλώ. Και αν σκεφτεί κανείς ότι η ειδική πλατφόρμα υποδοχής που εμπλέκεται είναι ένα μεμβρανικό γλυκολιπίδιο που βρίσκεται αυξημένα στα καρκινικά κύτταρα και σε μερικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τότε μπορεί να έχει βρεθεί καινούργιος τρόπος επιλεκτικής και στοχευμένης απελευθέρωσης αντικαρκινικών φαρμάκων. Το τι μέλλει γενέσθαι θα το δείξει το μέλλον...

Smile

ΔΗΛΩΣΗ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ

Μα πού πήγε η δαντελοπλέχτρα;

ΟΛΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ...ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΡΚΟΥΔΑΚΙ

Το νεογνό που μόλις έχει εγκαταλείψει τη στενή και προστατευτική μήτρα της μάνας του νοιώθει ανασφάλεια από τη νέα του ελευθερία και ζει σ' ένα ψυχολογικό και σωματικό κλοιό κοντά της. Η διαδικασία αυτονόμησης του θα γίνει σταδιακά, και θα αρχίσει πολύ πριν μπορέσει να τρέξει προς όπου τα τέσσερα μέλη του τον οδηγήσουν. Λέω να σταθώ σ' αυτό το σημείο, γιατί αυτή η διαδικασία περιέχει στοιχεία που ξεπερνούν τα στενά όρια της βρεφικής ηλικίας και μας αγγίζουν σαν ενήλικες με έναν πολύ πιο γενικό και βαθύ τρόπο.

Ας ακολουθήσουμε τη χρονολογική σειρά των γεγονότων.

Στην αρχή της ζωής, η μητέρα προσαρμόζεται σχεδόν απόλυτα στις ανάγκες και επιθυμίες του βρέφους και πάνω στο κούμπωμα αυτό δημιουργείται μια αυταπάτη: το βρέφος αναπτύσσει έναν υποκειμενικό εσωτερικό μαστό, σε αντίθεση με τον αντικειμενικό εξωτερικό μαστό της μάνας του, το νομίζει πραγματικό και έχει την αυταπάτη της παντοδυναμίας επάνω του. Όμως, βαθμιαία, εκείνη θα διαλύσει αυτή την κατάσταση ψευδαίσθησης εισάγοντας όλο και περισσότερες ματαιώσεις στην εκπλήρωση των αναγκών του βρέφους. Του επιτρέπει έτσι να κάνει ένα ταξίδι από το καθαρά υποκειμενικό στην αντικειμενικότητα, να δεχτεί την πραγματικότητα και να βιώσει την εμπειρία.

Σ' αυτή τη διαδικασία προόδου, μπορεί να δει κανείς ένα ορατό σημείο που θα πάρει τη θέση της αυταπάτης: την προσκόλληση του βρέφους σ' ένα απόκτημα - ένα μαλακό αντικείμενο όπως ένα χνουδωτό ζωάκι, ένα πάπλωμα, αλλά και μια μελωδία, μια λέξη κτλ. Ονομάζεται αυτό ενδιάμεσο αντικείμενο γιατί δεν είναι για το βρέφος ούτε κάτι εσωτερικό του ή μια ψευδαίσθηση (το φανταστικό μαστό) αλλά ούτε ένα εξωτερικό αντικείμενο. Λίγο από τη μητέρα, λίγο από κείνο, ενδιάμεσο μεταξύ της πραγματικότητας και του φανταστικού, της παρουσίας και της απουσίας, της ασφάλειας και της ανασφάλειας, όλων των προσδοκιών και για όλες τις περιπτώσεις. Του επιτρέπει να δεχτεί την απουσία της μητέρας του, κρατώντας την συμβολικά παρούσα αλλά και να πραγματοποιήσει καινούργιες εμπειρίες χωρίς να διαταράσσεται η εσωτερική ισορροπία του, σαν να το χρησιμοποιεί για ασπίδα προς τον έξω κόσμο. Και αυτό το ενδιάμεσο είναι ο χώρος όπου όλα τα συναισθήματα επιτρέπονται, αγάπης, μίσους, τρυφερότητας αλλά ακόμα και βαναυσότητας.

Εε και;

Με τον καιρό, το βρεφικό μεταβατικό αντικείμενο θα περιπέσει σε λήθη, θα χάσει τη σημασία του αλλά τα μεταβατικά φαινόμενα θα πληθύνουν και θα διαχυθούν σε ότι σχετίζεται με φαντασία και δημιουργικότητα. Και αυτό, καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής, ώστε να υπάρξει μεσολάβηση μεταξύ της εσωτερικής ψυχικής πραγματικότητας και της εξωτερικής πραγματικότητας. Ένας χώρος ουδέτερος για ανάπαυση και ανακούφιση από την πίεση της γεφύρωσης μεταξύ των δυο αυτών κόσμων.

Ενδιαφέρον πώς όλα ξεκινούν από μια πλάνη και μια έλλειψη, για να καταλήξουν σ’ έναν καθαρά ανθρώπινο και προσωπικό τρόπο προσέγγισης της πραγματικότητας, αυτό της φαντασίας και της δημιουργίας.

1)Winnicott D. και το μεταβατικό αντικείμενο

ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ

Κατά καιρούς, ποιός δεν επιθυμεί να σταματήσει τη συνεχή ηχοροή που τον κατακλύει και να διακόψει, με την ευκολία ενός παιδιού, τους ατελείωτους γύρους της λεκτικής σβούρας του μυαλού του; Για να ανακαλύψει ξανά τη σιωπή και τη μαγική ανάσα της.

Να μην κάνω τίποτα, να σωπαίνω και να αφουγκράζομαι το τώρα.

ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ

Πρόταση χοντροκομμένης πνευμα-τικής άσκησης: ας χωρίσουμε ενστικτώδως μέσα στο μυαλό μας από την μια όσα γνωρίζουμε, ή νομίζουμε ότι γνωρίζουμε, και από την άλλη όσα σίγουρα δεν ξέρουμε.

Τι διαισθανόμαστε;

Απ’ την μια πλευρά πνέει άνεμος ησυχίας, ηρεμίας, εμπιστοσύνης, σιγουριάς. Αλλά δεν πολυθέλουμε να κοιτάξουμε προς τα ’κει γιατί δεν υπάρχει στοιχείο έκπληξης, τα ξέρουμε ήδη όλα! Η μεριά που μας καιει, και προς την οποία δεν μπορούμε να αντισταθούμε στο να κοιτάξουμε είναι η μεριά με τα άγνωστα, και τα ερωτηματικά, εκεί που νοιώθουμε λίγο πιο ανήσυχοι, εκεί που αναρωτιόμαστε τι κρύβεται, τι συμβαίνει, τι μπορούμε να συναντήσουμε και πώς λειτουργεί.

Είναι σαν να ακούμε θόρυβο πίσω από μια κλειστή πόρτα και αν δεν εντοπίσουμε αμέσως την πηγή του ήχου νιώθουμε περιέργεια, ανυπόμονοι να δούμε τι συμβαίνει. Και δεν υπάρχει περίπτωση να παραβλέψουμε το κάλεσμα αυτό.

Η περιέργεια οδηγεί παντού...στο να ακούμε πίσω απ’ τις πόρτες...να κρυφοκοιτάζουμε απ’την κλειδαρότρυπα...μέχρι στο να ανακαλύπτουμε την Αμερική, ή ...το φεγγάρι. Και σ’ αυτή την δίψα προς το άγνωστο βρίσκεται η κινητήρια πρωτόγονη δύναμη των ανακαλύψεων και της επιστήμης. Και αυτή τροφοδοτεί με άλλον έναν τρόπο την ικανότητα θαυμασμού που όλοι έχουμε μέσα μας. Χωρίς ανάγκη αποδοτικότητας, άμεσης χρησιμότητας ή εφαρμογής, αναγνώρισης απ’ το σύνολο, πλουτισμού ή άμεσης ανταπόκρισης σε θέματα ζωής και θανάτου.

Επιστήμη: μια ελεύθερη, μακρόχρονη και συστηματική περιέργεια;

1) Rémy Cogghe (1854 – 1953), Madame reçoit, 1908.

2) Ce qu'on sait et ce qu'on ne sait pas, Brigitte Labbé et Michel Puech, Les Goûters Philo, Collection Milan