28/9/07

ΤΡΙΧΑ STORY

Σύμβολο σεξουαλικότητας, η τρίχα έχει περιοριστεί σ’ ένα άχρηστο στολίδι του σώματος ή ακόμα χειρότερα, σ’ ένα απαίσιο στίγμα που πρέπει να αφαιρεθεί πάση θυσία. Έτσι, το να επιδεικνύει μια γυναίκα την τριχωτή της κληρονομιά θεωρείται άκρως κακόγουστο και απωθητικό. Το όλα θέμα είναι εξάλλου λίγο ταμπού. Πρόσφατα, ένα καινούργιο κύμα επιστροφής των γυναικών στη ζωώδη πλευρά τους γεννήθηκε, κυρίως ανάμεσα σε διασημότητες όπως ή Julia Roberts, Kate Winslet, Penelope Cruz και άλλες. Επιδεικνύουν τις τριχωτές αμασχάλες τους με πολύ σικ ξέροντας βέβαια ότι δεν έχουν και τίποτα να αποδείξουν σε θέματα ομορφιάς.....
Διάφοροι συνειρμοί μου έρχονται στο μυαλό αν σκεφτώ λοιπόν την διαμάχη ”με τρίχα ή χωρίς” και θα ήθελα να βάλω μια νότα επιστημονική στην όλη ιστορία... Όχι τίποτα άλλο αλλά για να σας υπενθυμίσω ότι χωρίς αυτή δεν θα είμαστε καν εδώ μα και ούτε ο υπόλοιπος έμβιος κόσμος!!!!!
Εξηγούμαι ξεκινώντας πρώτα απ΄ την ιστορία της εμφάνισης της ζωής απ’ την οπτική της τρίχας. Πριν περίπου 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια, η Γη ήταν ένα εντελώς αφιλόξενο και εχθρικό τοπίο. Η γεμάτη διοξείδιο του άνθρακα ατμόσφαιρα της, την έκανε ακατάλληλη για την ανάπτυξη κάποιας γνωστής φυτικής και ζωικής μορφής ζωής. Στην πρωτόγονη αυτή σούπα υπήρχαν όμως τα μελλοντικά συστατικά της ζωής. Στο τυχαίο παιχνίδι των ενώσεων τους, εικάζεται πως οι αρχικές μορφές ζωής ήταν μονοκυτταρικοί οργανισμοί βακτηριακού τύπου που ζούσαν στον πυθμένα των ωκεανών κοντά σε καυτές ηφαιστειακές ρωγμές, σε ακραίες συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας. Δεν χρειάζονταν οξυγόνο, αλλά αρεσκόταν σε μια ατμόσφαιρα γεμάτη θειάφι που μυρίζει σάπιο αυγό.
Και περίπου 3.5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, ένα τυχαίο και ανεξήγητο γεγονός θα αλλάξει την ροή των πραγμάτων: η εμφάνιση της χλωροφύλλης, η οποία μεταμορφώνει χάρη στο ηλιακό φως, το διοξείδιο του άνθρακα και το νερό σε σάκχαρα δηλαδή σε χημική ενέργεια. Η φωτοσύνθεση είχε γεννηθεί… Στο πέρασμα του χρόνου, ορισμένοι μικροοργανισμοί-βακτήρια αποκτούν μια σπειροχαίτη με την οποία μπορούν να ελιχθούν μες στο νερό, για να φτάσουν πιο αποτελεσματικά στην επιφάνεια της θάλασσας και στον ήλιο, σε μια διαδικασία ανάλογη με αυτή που έχουν ακόμα τα σπερματοζωάρια. Άλλα αποκτούν μικρές τριχούλες που κινούνται σαν πτερύγια και θα γίνουν οι πρόγονοι των φυκιών και των φυτών.
Μια τρίτη κατηγορία, θα χάσει την χλωροφύλλη της αλλά θα κρατήσει την κινητικότητα της. Μη μπορώντας να τραφεί χάρη στον ήλιο, η κατηγορία αυτή θα στραφεί πάλι στην πρωτόγονη σούπα –διαδικασία τύπου ζύμωσης- ή θα αρχίσει να καταναλώνει άλλους μικροοργανισμούς και θα γίνει ένα είδος προγόνου των θηρευτών. Ο σπόρος για την ύπαρξη του ζωïκού κόσμου είχε σπαρθεί.
Και η ιστορία της τρίχας συνεχίζεται με την εξέλιξη και διαφοροποίηση της ζωής όπου η τρίχα αποκτά πολλούς και διαφόρους ρόλους. Τα λέπια των ψαριών ή των ερπετών τα φτερά των πουλιών δεν είναι άλλο από μεταμορφωμένες τρίχες. Οι τριχούλες των αρχαϊκών βακτηριδίων ξαναβρίσκονται στα επιθηλιακά τοιχώματα της αναπνευστικής οδού συμβάλλοντας στην καλύτερη οξυγόνωση των πνευμόνων. Στη ρινική κοιλότητα, τα τριχοειδή των κυττάρων της όσφρησης επιτρέπουν να παγιδευτούν οι οσμές. Χάρη πάλι σ΄αυτά, τα φύλλα ή το λουλούδι ενός φυτού απελευθερώνει το άρωμα του: τα πέταλα του τριαντάφυλλου είναι καλυμμένα από ψιλές τριχούλες που σπάζοντας απελευθερώνουν άρωμα.
Τέλος, ο λειτουργικός ρόλος της τρίχας διαφέρει ανάλογα με το ζώο: από ρόλο θερμοπροστατευτικό και συσσωρευτή θερμότητας στην πολική αρκούδα, περνάμε σε ρόλους όπως η διατήρηση της ισορροπίας, η αναζήτηση τροφής και η αντίληψη του θηράματος, που τα συναντάμε στη γάτα και στη νυχτερίδα, ενώ σχεδόν όλα τα έντομα έχουν μικροσκοπικές τρίχες που οι ρόλοι τους δεν είναι πολύ ξεκάθαροι.
Ίσως να σας έπεισα ότι η τρίχα είναι άξια σεβασμού, και να μην κατάφερα να σας πείσω για την ομορφιά της....Γι’ αυτό προτείνω να ψάξετε να δείτε το έργο ζωγραφικής του Gustave Courbet,“ l’Οrigine du monde” (Η απαρχή του κόσμου) (1866) , ή το “ La baigneuse” (Η λουόμενη) (1868) του ιδίου, ακατάλληλα και τα δυο, και να σκεφτείτε το όλο θέμα ξανά...

Φωτογραφία: Κεφάλη μυρμηγκιού

5 σχόλια:

  1. Sixaritiria polu endiaferon opws kai omorfa ta akatallhla erga texneis. Kalh sunexia. ISM

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Έπιασες δύσκολο θέμα όσον αφορά τις σεξουαλικές προεκτάσεις περί τριχωτού.

    Από την άλλη πλευρά ακόμα και σήμερα οι θεωρίες για το τι έγινε με την προβιοτική σούπα είναι πολλές, αντικρουόμενες και ασφαλές συμπέρασμα πειραματικά δεν μπορεί να εξαχθεί.Εμένα προσωπικά με τραβάει ο κόσμος του RNA.Τεσπα.
    Επανέρχομαι στις τρίχες.Πληροφοριακά να σου πω ότι οι Δημιουργιστές που αντιμάχονται την Εξέλιξη χρησιμοποιούν το παράδειγμα της τελειότητας του ρότορα των μαστιγίων ως απόδειξη ύπαρξης του Δημιουργού-Σχεδιαστή κατά αυτούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ελπίζω να μην παρεξηγηθώ για την τελική στροφή που έδωσα στο θέμα, ίσως λίγο τολμηρή; mea culpa αλλά βρήκα αστείο την όλη ιστορία με τις ηθοποιούς και τις αμασχάλες τους και ήθελα να βάλω και λίγο πρόκληση, μέσα σε πλαίσια αποδεχτά φυσικά...

    Ότι έχει σχέση με την εμφάνιση και ανάπτυξη της ζωής στη προβιοτική σούπα συνοδεύεται μ’ ένα “ίσως”. Γι΄ αυτό και είπα “εικάζεται πως οι αρχικές μορφές ζωής ήταν…”. Για το πότε εμφανίστηκε η φωτοσύνθεση, ξέρω πως βρέθηκαν κάποια μικροσκοπικά απολιθώματα ηλικίας 3.500 εκατομμυρίων χρόνων, και εικάζεται πως είναι απομεινάρια από πρωτόγονοι μονοκύτταροι φωτοσυνθετικοί μικροοργανισμοί που σχετίζονται με τα κυανοβακτήρια που βρίσκουμε σήμερα στα στάσιμα νερά. Δεν έχω ακούσει άλλη θεωρία γι΄ αυτό και ανέφερα αυτή την ημερομηνία για την εμφάνιση της. Τέλος, για την εμφάνιση της σπειροχαίτης, απ΄ ότι διαβάζω, αυτή σχετίζεται πολύ αργότερα με την εμφάνιση των ευκαρυωτικών κυττάρων 2 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Εικάζεται πως είναι το αποτέλεσμα απορρόφησης διαφόρων τύπων μικροοργανισμών, σαν συμβίωση. Απ’ την άλλη, υπάρχει ακόμα και σήμερα ένα φύκι μικροσκοπικό που βρίσκεται συγχρόνως σε τρεις μορφές: το φωτοσυνθετικό cystodinium, το φωτοσυνθετικό και κινητικό peridinium (μια σπειροχαίτη παραπάνω) και το απλά κινητικό gymnodinium (χωρίς την χλωροφύλλη αλλά με την σπειροχαίτη και ένα είδος στόματος). Ενδιαφέρον; ίσως το σήμερα μας εμπνέει για το τι έγινε στο χτες, αλλά η επιστημονική απόδειξη μάλλον θα αργήσει.

    Συγνώμη για τη διατριβή... Ίσως το λογοτεχνικό ύφος του post να ήθελε περισσότερη αυστηρότητα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "ίσως το λογοτεχνικό ύφος του post να ήθελε περισσότερη αυστηρότητα"

    Χα! Εδώ εγώ θα διαφωνήσω.

    Αν το κείμενο είχε ανάγκη από επιστημονική αυστηρότητα, θα ήταν γραμμένο σε επιστημονικό περιοδικό και όχι σε blog. Αφού υπάρχει εδώ, οι περισσότεροι από όσους το διαβάζεις δεν είναι ειδικοί -δεν είναι βιολόγοι- και η προτεραιότητα τους είναι να πάρουν μια ιδέα από το τί θες να πεις. Όχι το αν ταυτίζεσαι με τα "πρέπει" της επιστήμης σου.

    Προκειμένου λοιπον να επικοινωνήσεις μαζί τους υιοθετείς ένα περισσότερο λογοτεχνικό ύφος, όχι από βίτσιο αλλά επειδή αυτό το ύφος είναι πιο κοντά στους κώδικές τους. Σε καταλαβαίνουν.

    Μείνε λογοτέχνης. Και εγώ μαζί σου (και κάτι απόψεις διδακτικής των φυσικών επιστημών επίσης...)

    Καλή συνέχεια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @Χρυσόστομος. Σ΄ ευχαριστώ. Είδες, καμιά φορά γινόμαστε πιο σοβαροί απ΄ ότι χρειάζεται σ’ ένα blog....Επαγγελματική διαστροφή ίσως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή