17/2/07

ΑΝ ΗΤΑΝ ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΨΕΜΑ ....

Ας κάνουμε μια τρελή υπόθεση. Ας σκεφτούμε ότι σταματάμε τώρα σε παγκόσμιο επίπεδο να εκτοξεύουμε στην ατμόσφαιρα τα αέρια που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Για παράδειγμα, σταματάμε τις καύσεις με πετρέλαιο, γκάζι, κάρβουνα και ξύλο. Αφανίζουμε τα κοπάδια από αγελάδες και αμνοερίφια ώστε να μην παράγουν άλλο μεθάνιο.

Σταματάμε την αποψίλωση των δασών και ιδιαίτερα των τροπικών δασών και ίσως φυτεύουμε μαζικά. Σχεδόν δεν αναπνέουμε......Και λοιπόν; Μπορούμε να μειώσουμε την συγκέντρωση σε διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και να ανατρέψουμε τις κλιματικές αλλαγές που διαδραματίζονται χωρίς πια καμιά επιστημονική αμφιβολία;

Η απάντηση είναι δυστυχώς όχι. Μπορούμε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων και άρα τις ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις τους αλλά δεν μπορούμε να εξαλείψουμε τις συνέπειες τους λόγο της αυξημένης συγκέντρωσης τους στην ατμόσφαιρα. Ας δούμε γιατί και τι σημαίνει αυτό για το μέλλον.

Όταν η ηλιακή ακτινοβολία φτάνει στον πλανήτη μας, ένα μέρος αντανακλάται προς το σύμπαν από τις διάφορες στρώσεις που αποτελούν την ατμόσφαιρα, από τα σύννεφα, και τέλος από την επιφάνεια της γης όπως π.χ. από τις παγωμένες επιφάνειες της. Το υπόλοιπο της ηλιακής ακτινοβολίας απορροφάται από τα διάφορα μέρη του πλανήτη όπως το έδαφος, οι ωκεανοί και η ατμόσφαιρα. Αυτά σε πρώτο στάδιο θερμαίνονται (δηλαδή απορροφούν ενέργεια) για να την αποβάλλουν σε δεύτερο στάδιο προς το διάστημα σαν υπέρυθρη ακτινοβολία.
Τα αέρια που έχουν την ιδιότητα να προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αφήνουν το φως να περάσει χωρίς εμπόδιο, έχουν όμως την ιδιότητα να απορροφούν τις υπέρυθρες που στέλνει η γη, με αποτέλεσμα να θερμαίνονται και κατόπιν να αποβάλουν αυτή την ενέργεια εκπέμποντας σαν υπέρυθρες, το ένα μέρος απ’ το οποίο επιστρέφει στη γη θερμαίνοντας την για δεύτερη φορά.

Ο Ελβετός de Saussure διατύπωσε πρώτος το ατμοσφαιρικό φαινόμενο αυτό στο τέλος του 18ου αιώνα. Όντως, το φαινόμενο του θερμοκηπίου υπάρχει από αρχής του κόσμου και είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη και διατήρηση της ζωής στην γη γιατί διατηρεί την μέση θερμοκρασία της στους +150C αντί –180C που θα ήταν χωρίς αυτό. Τα αέρια που συνεισφέρουν στο φαινόμενο αυτό είναι κυρίως οι υδρατμοί που βρίσκονται στα σύννεφα, το διοξείδιο του άνθρακα αλλά και το μεθάνιο, το μονοξείδιο του αζώτου και άλλα βιομηχανικά αέρια.


Πόσο καιρό παραμένουν στην ατμόσφαιρα;
Εκτιμάται πως ο χρόνος ζωής του διοξειδίου του άνθρακα είναι περίπου 100 χρόνια, του μεθανίου 12 έτη, του μονοξειδίου του αζώτου 120 χρόνια και των βιομηχανικών αερίων έως 50.000 χρόνια. Αυτό σημαίνει πως τα περισσότερα από τα αέρια που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα είναι πάνω από το κεφάλι των εγγονιών και δισέγγονων μας συνεισφέροντας στο μεταξύ στο φαινόμενο αυτό. Από την στιγμή που περιορίζουμε συνεχώς τις εκπομπές αερίων, η καμπύλη της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα θα έχει αρνητική κλίση.


Για κακή μας τύχη, οι επιπτώσεις του αυξημένου φαινόμενου του θερμοκηπίου δεν μπορούν να ακολουθήσουν την καμπύλη συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα, λόγω μεγάλης «αδράνειας» των κλιματολογικών παραμέτρων. Έτσι θεωρείται ότι η αντίδραση των ωκεανών στην κλιματολογική αλλαγή και η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της γης θα συνεχιστεί σε διάστημα αιώνων, ενώ αυτή των πάγων στους πόλους θα πάρει χιλιετίες.

Με άλλα λόγια, ότι και να κάνουμε τώρα με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έχουμε δρομολογήσει επιπτώσεις για πολλές χιλιετίες. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές κλιματολογικές παράμετροι που η εξέλιξη τους είναι άγνωστη και μπορούν να διαταράξουν τις προβλέψεις προς το χειρότερο, όπως το τι θα συμβεί αν τα δέντρα δεν προσαρμοστούν στην αύξηση της θερμοκρασίας και πεθάνουν αποβάλλοντας μεγάλες ποσότητες μεθανίου. Ή τι θα συμβεί με τις τεράστιες ποσότητες μεθανίου που βρίσκονται παγιδευμένες στους ωκεανούς ή στους πάγους της Σιβηρίας ή της Γροιλανδίας.

Άρα δεν μιλάμε για το εάν μπορούμε να αναστρέψουμε τις επιπτώσεις του αυξημένου φαινομένου του θερμοκηπίου ή όχι, αλλά τι εύρος θα έχουν. Ποια θα είναι η ακολουθία των πραγμάτων; Μόνο βάσει σεναρίων μπορεί να γίνει πρόβλεψη επειδή είναι τόσο σύνθετο το πρόβλημα και με παραμέτρους απρόβλεπτους σε πολλούς τομείς πέραν του κλιματολογικού, αλλά και επειδή οι κλιματολογικές αλλαγές που επιβάλλουμε στη γη τοποθετούνται σε μια πολύ μικρή χρονική περίοδο χωρίς προηγούμενο στην ιστορία της γης. Η μοναδικότητα του πράγματος μας επιφυλάσσει εκπλήξεις.

Την εποχή των γονιών μας κανείς δεν είχε λόγο να αμφισβητήσει ότι οι επόμενες γενιές θα ζούσαν και θα χαίρονταν έναν πλανήτη όπου άξιζε να ζεις. Οι νέες γενιές είναι οι πρώτες γενιές που βρίσκονται αντιμέτωπες με αυτή την αγχωτική ερώτηση.
Για να σώσουμε τον κόσμο, χρειαζόμαστε μια πολιτιστική επανάσταση και πρέπει να βάλουμε την οικολογική ανάπτυξη και την καταπολέμηση του φαινόμενου του θερμοκηπίου στο ίδιο επίπεδο με την καταπολέμηση της ανεργίας ή την προσαρμογή στην παγκοσμιοποίηση.

1. Το σχετικό site της Greenpeace Ελλάς
2. Το επίσημο και πολύ πλούσιο site του IPC (Intergovernmental Panel on Climate Change), το οποίο αποτελείται από τους καλύτερους επιστήμονες στον κάθε τομέα και με τα πάντα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις κλιματολογικές αλλαγές.
3. Τεύχος 2204 του Nouvel Observateur
4.' Αρθρο του Γ. Ελαφρού στην Καθημερινή της Κυριακής 28 Ιανουαρίου 2007 με θέμα " Βόμβα μεθανίου απειλεί τη Γη"
5.' Αρθρο του Γ. Ελαφρού στην Καθημερινή της Κυριακής 4 Φεβρουαρίου 2007 με θέμα "Ελλάδα, ο μεγάλος Ευρωπαίος ρυπαντής"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου