25/2/07

ΠΕΡΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

O Charlie Chaplin παντρεύτηκε σε ηλικία 54 χρόνων την κατά 36 χρόνια μικρότερη του Oona O’Neil και μαζί απέκτησαν 8 παιδιά. Πιο πρόσφατα ο Paul Μc Cartney σε ηλικία 60 ετών πήρε σε δεύτερο γάμο την Heather Mills με την οποία απέκτησε μια κόρη 3 χρόνια μετά. Ο κατάλογος ατελείωτος από άντρες διάσημους ή της διπλανής πόρτας που παρέμειναν γόνιμοι σε μεγάλη ηλικία. Κοινότυπη αλήθεια θα μου πείτε. Όντως, κατά κανόνα, και όπως τα περισσότερα ζώα, αρσενικά και θηλυκά, οι άντρες παραμένουν γόνιμοι σε όλη την ζωή τους. Η κατάσταση για τις γυναίκες είναι διαφορετική. Μετά τα 40 η γονιμότητα τους πέφτει κατακόρυφα για να εξαλειφθεί τελείως μέσα σε περίπου μια δεκαετία. Η γυναικεία εμμηνόπαυση είναι ένα γεγονός της ζωής της γυναίκας που δεν μπορεί να αποφευχθεί.


Από βιολογικής πλευράς, η ύπαρξη αυτού του γεγονότος φαίνεται εκ πρώτης όψης παράδοξη: η «οικονομία των γονιδίων» ορίζει ως νικητή στην μάχη της εξέλιξης όποιον αφήσει τους περισσότερους απογόνους οι οποίοι θα φέρουν τα γονίδια του. Όμως η κάθε γυναίκα φέρει γονίδια που υποσκάπτουν την δυνατότητα της να αφήνει απογόνους ενώ είναι σε μεγάλη ηλικία. Επιπλέον, το φαινόμενο αυτό είναι μοναδικό στον έμβιο κόσμο με εξαίρεση ένα ή ίσως δύο ζωικά είδη: ένα είδος ποντικού στην Αυστραλία και οι φάλαινες (pilot whales) όπου τα θηλυκά μπαίνουν σε κλιμακτήριο στα 30-40 και ζουν άλλα 14 χρόνια κατά μέσο όρο.


Η απάντηση σ’ αυτό το παζλ βρίσκεται σε δυο κύρια γεγονότα.


Το πρώτο γεγονός είναι η γονική επένδυση που χρειάζεται το ανθρώπινο είδος, σε αντίθεση με τα άλλα είδη, προκειμένου να φτάσει ένα παιδί να σταθεί στα πόδια του. Ανέκαθεν οι γονείς ήταν απαραίτητοι στα παιδιά τους για την παροχή τροφής, εκπαίδευσης αλλά και για προστασία και κοινωνικό status στην εκάστοτε μικροκοινωνία. Έτσι στους προϊστορικούς χρόνους μια γυναίκα κινδύνευε να χάσει τη «γονιδιακή της επένδυση» εάν δεν επιζούσε, μέχρι το μικρότερο της παιδί να φτάσει τουλάχιστον στην εφηβεία. Και κάθε καινούργια εγκυμοσύνη/ γέννα της έθετε κινδύνους που αυξάνονταν κατακόρυφα με την ηλικία (π.χ. θάνατος στη γέννα, θάνατος από εξάντληση λόγω μακρόχρονου θηλασμού, πρόωρο τοκετό και άλλα γυναικολογικά προβλήματα). Η γυναίκα σε εμμηνόπαυση έχει λοιπόν μεγαλύτερη δυνατότητα να ασχοληθεί με τα παιδιά και κατ’ επέκταση με τα εγγόνια της, δίνοντας τους μεγαλύτερες πιθανότητες να ενηλικιωθούν.


Το δεύτερο γεγονός είναι ο σημαντικός ρόλος που έπαιζαν, ανεξάρτητα από το φύλο, ως θεματοφύλακες πολύτιμων γνώσεων και εμπειριών, οι γέροι άνθρωποι στις αρχαϊκές κοινωνίες, τουλάχιστο μέχρι να αναπτυχθεί η γραφή . Έτσι η γυναίκα σε κλιμακτήριο αυξάνοντας τις πιθανότητες της να ζήσει, μπορούσε να βοηθήσει όχι μόνο την οικογένεια της αλλά και την κοινότητα της, σε ειρηνικούς ή επικίνδυνους καιρούς.


Με λίγα λόγια, η επικράτηση της εμμηνοπαύσης, επέτρεψε στη γυναίκα να αφήσει περισσότερους απογόνους, έχοντας γεννήσει λιγότερα παιδιά. Η κατάσταση αυτή έχει συνάμα και έναν σημαντικό χαρακτήρα. Όπως γράφει ο J. Diamond, “η γυναικεία εμμηνόπαυση είναι ένα επιπλέον χαρακτηριστικό που, μαζί με την κατάκτηση της όρθιας στάσης για να περπατάμε, την απόκτηση μεγάλου εγκεφάλου, την κρυμμένη ωορρηξία και την κλίση μας για σεξ αναψυχής, μας κάνει να είμαστε μοναδικά άνθρωποι ”!!

1) Jared Diamond “Why is sex fun?” 1997 – Basic Books Εdition
2) www.wikipedia.org

1 σχόλιο: