9/9/07

ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΙΑ

Μπήκαμε και προχωράμε στον αιώνα αυτόν σαν το σχοινοβάτη που προχωρά χωρίς σχοινί ασφαλείας. Σε συνεχή κατάσταση εγρήγορσης. Κάθε μέρα, κι’ άλλη απειλή ξεφυτρώνει: οικολογικής φύσεως, από φωτιές, πλημμύρες, αλλά και υγειονομικής, οικονομικής, τεχνολογικής, πολιτιστικής, ακόμα και δημογραφικής φύσεως. Ξεχνάω τίποτα; Από την αφελή άποψη για το μέλλον της ανθρωπότητας που είχαμε μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’80, και η οποία είχε τη σιγουριά ότι θα πηγαίναμε προς όλο και ένα καλύτερο μέλλον χάρη στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο, περάσαμε σε αγχωτική άποψη, με κυρίαρχο αίσθημα τον φόβο μια καθολικής οικολογικής καταστροφής την οποία δημιουργήσαμε οι ίδιοι. Αλλά που ακόμα μπορούμε αν όχι να σώσουμε αλλά να μετριάσουμε. Βέβαια σ’ αυτήν την περίπτωση, οι αντιστάσεις που πρέπει να νικήσουμε είναι τόσο ισχυρές και τα αποτελέσματα τόσο αβέβαια... Οι δραματικές προβλέψεις για τις επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου, αν και αρχίσαμε να τις ζούμε στο πετσί μας φέτος, έχουν προκαλέσει ακόμα λίγες αλλαγές στις δημόσιες και στις ιδιωτικές πρακτικές. Πως να αφήσουμε χωρίς πόνο τις συνήθειες μιας κοινωνίας της αφθονίας, και πως να ζητήσουμε από τις υπό ανάπτυξη χώρες να μην επιδιώξουν και αυτές το αίσθημα «ευεξίας» που φέρνει (και ας μη μας αρέσει) η απόκτηση υλικών αγαθών; Και έτσι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ή της κατανάλωσης νερού πηγαίνουν στον καθένα από μας στις ελληνικές καλένδες όπως και με το τσιγάρο: υπόσχομαι, αύριο σταματάω το κάπνισμα......
Ζούμε λοιπόν την εποχή των προαναγγελθέντων καταστροφών. Η επιστήμη μας προειδοποιεί για τις απειλές που μας ζώνουν και που ίσως δεν πραγματοποιηθούν ποτέ. Γιατί ο κίνδυνος έχει γίνει μακρινός, υποθετικός, εικονικός. Ευλογημένη η εποχή των προγόνων μας που ο κίνδυνος ήταν άμεσος και χειροπιαστός: πείνα, κρύο, αρρώστιες. Τώρα δεν ξέρουμε αν πρέπει πράγματι να φοβόμαστε τα μεταλλαγμένα, την νανοτεχνολογία, τα βλαστοκύτταρα, το κινητό τηλέφωνο, την ασπαρτάμη, τις γραμμές μεγάλης τάσης κτλ. Περιμένετε την απάντηση... σε 10 με 20 χρόνια. Το παράδοξο είναι πως ούτε η χειρότερη, ούτε η καλύτερη έκβαση είναι σίγουρη. Οι προειδοποιήσεις για θανατηφόρο κίνδυνο από τον αμίαντο αποδείχθηκαν σωστές, ενώ εκείνες για εκατομμύρια θανάτους λόγο της νόσου των τρελών αγελάδων βγήκαν λάθος. Και έτσι περνάμε από το ένα θέμα στο άλλο.... και η μια φοβία διαδέχεται την άλλη. Ένα καθεστώς σκεπτικού καταστροφισμού.... Έχοντας πάντα την κρυφή ελπίδα, συνειδητή ή όχι, πως η αγαπημένη μας πρόοδος θα δώσει μια λυτρωτική λύση στα προβλήματα που η ίδια δημιούργησε. Ζούμε δηλαδή, μια σχιζοφρενική και πνικτική κατάσταση.
Αυτά τα λόγια του Claude Weill (Νouvel Obs. # 2204) ξαναδιάβαζα τις προάλλες και τα μοιράζομαι μαζί σας, σε ελεύθερη απόδοση. Πιο εύστοχα και επίκαιρα δεν θα μπορούσαν να είναι.

2 σχόλια:

  1. Δυστυχώς πιστεύουμε ότι η Δυτική κοινωνία έχει αγγίξει την τεχνολογική και επιστημονική υπεροχή, η οποία ως από μηχανής Θεός θα δημιουργήσει σε αποστειρωμένα εργαστήρια και με τεχνικές που κανείς δεν κατανοεί την σωτηρία και τις λύσεις για τα όποια προβλήματά μας.Δυστυχώς η ανάπτυξη του πνεύματος και η επιστημονική υπευθυνότητα διαφέρουν από το θραυσματοποιημένο τεχνοκρατικό κατεστημένο το οποίο σπασμωδικά και υπεραναλυτικά αντί για λύσεις απλά περιπλέκει και παραπλανεί.Εμείς πολύ συχνά ως νεοφώτιστοι ενθουσιαζόμαστε από τις νέες δυνατότητες και τα εργαλεία που μας παρέχονται (ειδικά στο χώρο της Μοριακής Βιολογίας) και πιστεύουμε ότι όλα είναι πιθανά ξεχνώντας ότι κοιτάμε το δέντρο κι όχι το δάσος, επικεντρώνοντας όλη μας την ενέργεια στο εξεζητημένο και εξειδικευμένο αγνοώντας τον άνθρωπο, το περιβάλλον και τις ευθύνες μας.
    Δεν χρειάζεται βέβαια δαιμονοποίηση της προόδου αλλά ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα θα ήταν να φτάσουμε στο σημείο να εντοπίζουμε τις συνέπειες των κινήσεων μας και ίσως και να είμαστε έτοιμοι να έρθουμε σε σύγκρουση με συμφέροντα αλλά και "ύποπτες" ή απαρχαιωμένες νοοτροπίες.

    ΥΓ.Συγνώμη για το πάπλωμα, αλλά βλέποντας την ασπαρτάμη και το χάος που την περιτρυγιρίζει στη βιβλιογραφία ενεργοποιήθηκα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μια χαρά είναι το πάπλωμα σου. Πως να φτάσουμε στο σημείο να εντοπίζουμε τις συνέπειες των κινήσεων μας και πως να είμαστε έτοιμοι να πούμε όχι, όχι με διεκδίκηση και αλλά με ελευθερία; Έχω καταλήξει τελικά ότι ο στόχος αυτός έχει ελπίδα να επιτευχθεί μόνο εφόσον γίνεται καλλιέργεια της εσωτερικής μας ποιότητας, του τρόπου να είμαστε, της εσωτερικής μας έντασης. Και αυτή η προσπάθεια επανασύνδεσης με τον εαυτό μας αν και δύσκολη υπόθεση είναι ευτυχώς κάτι που αρέσει απ’ την αρχή κιόλας. Θα προλάβουμε όμως πριν τα καταστρέψουμε όλα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή