22/3/08

WIRKLICHKEIT


Μεταλλαγμένα. Έχουμε ακούσει πολλά σχετικά μ’ αυτά. Δεν υπάρχει Ευρωπαίος που να σέβεται τον εαυτό του και να μη του έχει δημιουργηθεί ένα ενστικτώδες αίσθημα αποστροφής ή επιφύλαξης προς αυτά.

Οι αντιστάσεις μας έχουν όμως υπνωτιστεί μες στη δίνη του καταναλωτισμού και η αρχική φλόγα άρνησης ή επιφύλαξης έχει εξασθενήσει επικίνδυνα. Τα βιολογικά προϊόντα είναι ακριβά, έχουμε συνηθίσει την ύπαρξη των μεταλλαγμένων, σαν τα έπιπλα της καθημερινότητας μας και τα ράφια των σούπερ μάρκετ γεμίζουν με τρόφιμα που όλο και περισσότερο περιέχουν μεταλλαγμένα. Μπορεί στην Ευρώπη να είναι υποχρεωτική η αναγραφή ότι ένα προϊόν περιέχει περισσότερο από 0.9% μεταλλαγμένο προϊόν (πολιτικό κριτήριο και όχι επιστημονικό), αλλά δεν υπάρχει υποχρέωση αναγραφής στα ζωικά προϊόντα.

Τι σας λέει το σλόγκαν “ Τροφή, Υγεία, Ελπίδα”; Είναι δώρο για εσάς από την πολυεθνική, βιοτεχνολογική εταιρεία Monsanto των ΗΠΑ. Ένας κολοσσός 17500 υπαλλήλων που ηγείται παγκοσμίως της αγοράς των γενετικά τροποποιημένων σπόρων, με 1 δις δολάρια κέρδος το 2007 και 7,5 δις δολάρια τζίρο ετησίως. Κρατάει στα χέρια της τα δικαιώματα ευρεσιχτενίας για ~90% των μεταλλαγμένων καλαμποκιών, σόγιας, κόλζας και βαμβακιού που καλλιεργούνται συνολικά σε περίπου 100 εκατομμύρια εκτάρια σε όλο τον κόσμο. Υπέρμαχος, της διαρκούς αγροτικής ανάπτυξης, υπόσχεται μεγάλη απόδοση στις καλλιέργειες, πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον και όραμα επάρκειας τροφής για όλο τον πλανήτη. Να κρατήσουμε όλη την ανθρωπότητα ευχαριστημένη αδερφέ και ας ταΐζουμε με μύθους.

Η εταιρεία αυτή δημιουργήθηκε ειδικευμένη αρχικά στη χημική βιομηχανία. Της χρωστάμε προϊόντα όπως το Orange agent, τα οποία χρησιμοποιήθηκε από τον Αμερικανικό στρατό στο πόλεμο του Βιετνάμ. Επίσης, τα PCB (polychlorobiphenyls) που είναι χλωριούχοι οργανικοί ρυπαντές, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν για 50 χρόνια ως ψυκτικά υγρά πριν απαγορευθούν λόγω μεγάλης τοξικότητας στις αρχές τις δεκαετίας του ‘80, ενώ το γεγονός γνώριζε η Monsanto από το 1937. Συνεχίζουμε με το ζιζανιοκτόνο Round Up, το οποίο διαφήμιζε ως βιοδιασπώμενο και που τελικά αποδείχθηκε εξαιρετικά καρκινογόνο. Στην Ευρώπη απαγορεύθηκε αλλά χρησιμοποιείται σήμερα στη Λατινική Αμερική ... Μήπως οι πρακτικές του παρελθόντος φωτίζουν τις σημερινές;

Φτάνει η διαφήμιση αυτού του μαγαζιού. Εξάλλου η λογική πίσω από τέτοιες εταιρίες είναι απελπιστικά απλοϊκή. Στάσεις αυταρέσκιας, υπεροψίας, ιδιοκτησίας του πλανήτη ολόκληρου, χωρίς υποχρεώσεις, χωρίς δεσμούς με τους ανθρώπους, τη φύση, την ιστορία. Μονάχα ένας νόμος, μια μονάδα, το κέρδος. Προτιμώ λοιπόν να ασχοληθώ με το τι με ενοχλεί στην υπόθεση «μεταλλαγμένα».

Είναι ο κίνδυνος εξάλειψης της (γενετικής) βιοποικιλίας που είναι παγκόσμια κληρονομιά. Μπορεί να υπάρξει μια γη φτωχότερη σε είδη και χωρίς έντομα;

Είναι ότι η χρήση μεταλλαγμένων σπόρων ακυρώνει την κληρονομιά των αγροτικών πρακτικών και κλέβει απ’ τον αγρότη το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τους σπόρους του για την επόμενη χρονιά, εφόσον αυτοί είναι στείροι. Έτσι γίνεται δέσμιος της βιοτεχνολογικής εταιρείας χάνοντας την αυτονομία του. Και οι φτωχοί του κόσμου γίνονται έτσι φτωχότεροι, παγιδευμένοι σ’ ένα γρανάζι χωρίς πισωγύρισμα. Την τακτική που ακολούθησαν όλα τα μεγάλα ολοκληρωτικά συστήματα για να εδραιωθούν ακολουθείται και ‘δω και το μοτίβο είναι η αποκοπή από το παρελθόν.

Είναι η επιστήμη που έχει πραγματοποιήσει λίγα βήματα σχετικά με την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων για την υγεία. Μικρή η ανεξάρτητη επιστημονική πληροφόρηση, που δείχνει όμως ότι οι αρουραίοι αντιδρούν αρνητικά σε μεταλλαγμένη τροφή, με αύξηση του επιπέδου σακχάρων στο αίμα, μη φυσιολογικά επίπεδα σε ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και τέλος ιστολογικές αλλοιώσεις στα νεφρά. Γιατί έχουμε εδώ ένα ωραίο ταχυδακτυλουργικό. Η χρηματοδότηση τέτοιων προγραμμάτων είναι μικρή επειδή θεωρείται ότι ένα διαγονιδιακό (μεταλλαγμένο) φυτό δεν διαφέρει πολύ από τον φυσικό “αδελφό” του άρα δεν θα πρέπει να αποτελεί κίνδυνο για την υγεία. Απ’ την άλλη, τα επιστημονικά δεδομένα που έχει παρουσιάσει η Monsantο, έχουν χαρακτηριστεί ως κακή επιστήμη με κενά στα αποτελέσματα και στα συμπεράσματα τους. Είναι πολλά τα λεφτά... και καταλήγουμε να είμαστε πειραματόζωα.

Που βρισκόμαστε λοιπόν; Κυκλοφορεί το “ακάθαρτο” γονίδιο στα χωράφια του πλανήτη και οι τροφές μας έγιναν μιαρές: η φύση ψεύδεται. Δαγκώνω μια φράουλα όπως την ήξερα από παλιά ή μήπως είναι μια φράουλα με κάτι από ψάρι (για να αντέχει τη παγωνιά); Τι καλαμπόκι είναι αυτό που τρώω; Τι αναφορές έχω λοιπόν; Χάνω σταδιακά τη σπλαχνική μου εμπιστοσύνη στη γη και ...στο πιάτο μου: μια κατάρα που δεν έρχεται απ’ τον ουρανό αλλά από τη γη...

Αν ο άνθρωπος είναι αυτό που τρώει τότε τι καταλήγουμε να είμαστε;

Le Monde selon Monsanto, Marie-Monique Robin, éditions de la Découverte, 6 Mars 2008.

9 σχόλια:

  1. H βιοτεχνολογία δεν είναι ούτε η Μονσάντο, ούτε τα γενετικώς τροποποιημένα συστατικά τροφών (ο όρος μεταλλαγμένα είναι λάθος-άλλο πράγμα η μετάλλαξη και άλλο η τροποποίηση).Δεν θέλω να πέσω στην παγίδα της δαιμονοποίησης της επιστήμης, ούτε να σύρω τον χορό ακτιβίστικων οικολόγων, που κινδυνολογούν για τα πάντα.Ναι η Μονσάντο ενδιαφέρεται μόνο για τη μεγιστοποίηση του κέρδους, όπως και όλες οι εταιρείες δυτικά του καπιταλισμού, που δραστηριοποιούνται σε άλλους τομείς και είναι ένοχη για την οικονομική καταστροφή χιλιάδων αγροτών και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
    Με ανυσηχεί όμως που με αιχμή του δόρατος την κάθε Μονσάντο,μερικοί προσπαθούν να βάλουν εμπόδια σε έναν χώρο που οδεύει στο να λύσει πολλά προβλήματα τόσο στον χώρο της υγείας, όσο και σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
    Μην ξεχνάς ότι είναι πολύ εύκολο μέσα στην ασχετοσύνη να βάψουμε κάτι μαύρο, δίχως να το μελετήσουμε σε όλες τις προεκτάσεις του.Αυτό είναι λαϊκίστικο και αντιεπιστημονικό.

    Για όσους δεν κατάλαβαν σημειώνω ότι δεν είμαι τσιράκι της Μονσάντο και ας μην μου αρχίσει κανένας το κύρηγμα για επιπλοκές στην υγεία και ΓΤΟ γιατί μάλλον θα έχει καταλάβει ότι θέλει κι ότι να'ναι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα!
    Ας αρχίσω λέγοντας ότι το κειμενάκι μου δεν είχε φυσικά σκοπό να θίξει το κλάδο της βιοτεχνολογίας αλλά να εστιάσει στη Monsanto που όπως φαίνεται έχει εξελιχθεί σ’ έναν τεχνολογικό και οικονομικό γίγαντα με αρκετά λάσκα τις δικλείδες ελέγχου που του ασκούνται.
    Βλέπω ότι συμφωνούμε στη δράση της εταιρείας αυτής και των ΓΤΟ γενικά ως προς το περιβάλλον και την οικονομική ευημερία αγροτών σε χώρες υπό ανάπτυξη. Αυτά είναι τεκμηριωμένα εξάλλου. Συμφωνούμε επίσης (και εννοείτε) ότι ο όρος μεταλλαγμένο δεν είναι ο ευτυχέστερος γιατί δεν αντιπροσωπεύει την επιστημονική πραγματικότητα strictly speaking, αλλά θα με συγχωρέσεις αυτή την παρατυπία λόγω απλοποίησης του λόγου.
    Διαφωνούμε όμως ως προς το ερώτημα αν τα ΓΤΟ είναι ακίνδυνα ή όχι για την ανθρώπινη υγεία. Όπως αναφέρει στο βιβλίο που έβαλα σαν παραπομπή, είναι πολύ λίγες οι μελέτες που έχουν γίνει με αυτό το σκεπτικό για το λόγο που αναφέρω στο κείμενο και γιατί η Monsanto αποδεικνύεται ισχυρός αντίπαλος σε όποιον θέτει τα προϊόντα της υπό αμφισβήτηση. Τοξικολογικές μελέτες που έχουν γίνει στη Γαλλία, Νορβηγία, Βρετανία και Ιταλία, δείχνουν όμως ότι έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε. Αφορούν την επίδραση του Soja round up ready της Monsanto σε ζώα και σου βάζω παραπομπές παρακάτω. Πρόβλημα φαίνεται να εμφανίζονται από τη χρήση του ζιζανιοκτόνου round up που χρησιμοποιείται υποχρεωτικά μ’ αυτό το ΓΤΟ και όχι από τη γενετική τροποποίηση αυτή καθ’ αυτή…
    1)Ian Pryme & Rolf Lembcke, "In vivo studies on possible health consequences of genetically modified food and feed-with particular regard to ingredients consisting of genetically modified plant materials", Nutrition and Health, vol. 17, 2003.
    2)Bruce Hammond et al. "The feeding value of soybeans fed to rats, chickens, catfish and dairy cattle is not altered by genetic incorpo,ration of glyphosate tolerance", The Journal of Nutrition, 1996, vol. 126, n° 3, p. 717-727.
    3)Manuela Malatesta et al., "Ultrastructural analysis of pancreatic acinar cells from mice fed on genetically modified soybean", Journal of Anatomy, vol. 201, 2002, p. 409-415.
    4)Manuela Malastesta et al., "Fine structural analyses of pancreatic acinar cell nuclei from mice fed on genetically modified soybean", European Journal of Histochemistry, 2003, oct.-dec., p. 385-388.
    Οπότε δε ξέρω αν τα πράγματα είναι όσο απλά όσο θα νομίζαμε και ποιος τελικά μας χρησιμοποιεί: οι ακτιβιστές ή η Monsanto like enterprises?
    Sorry για το μέγεθος της απάντησης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ean theletai na mathetai perissotera gia ta GTO tis Monsanto uparxei auto to
    videaki: http://www.dailymotion.com/video/x4oc79_le-monde-selon-monsanto-arte_politics.
    90% ton GTO pou kaliergountai simera sth gh(soya, bambaki, kalampoki..) anoikoun sthn Americanikh etairia Monsanto.
    Gia mena to problima den einai ean ta GTO einai kala h wxi
    alla me pio skopo xreisimopiountai...
    ta xrhmata ? ta auxanomena oikonomika kerdoi? thn pangosmia egemonia Made in America?
    i ton anthrwpo: soma kai psixh ?
    Moipos sthn poria, xasamai ton stoxo ?
    Pisteuw pws h Ellada, oloi mas exoumai kapio rolo na pexoumai.

    S'euxaristw Phd gi'auto to anthropino arthraki sou kai pou mas kratas enoimerous me pathos.

    Filakia

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Για σου άγνωστε! Το βιδεάκι που λες της ARTE ΤV δεν μπορούμε να το δούμε δωρεάν εδώ στη Ελλάδα...Χαίρομαι που σου άρεσε το κείμενο μου και συγχωρείς mes envols litteraires aux dépends de la précision scientifique rigoureuse. Au plaisir,
    Φιλάκια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @biologos

    GMOs: still a threat to Europe

    ONE OF the biggest ongoing debates in science and commerce is the safety of genetically modified organisms (GMOs).

    The most comprehensive worldwide study to date on the safety of GMOs was completed in UK in 2005 by the Royal Society. The study of winter oil rapeseed, one of Britain's biggest crops, concluded that wildlife and the environment would suffer if the GM crop was grown in the UK.

    In this study, the effects of GM and non-GM crops on bees, butterflies, bugs, weeds and other farmland wildlife in two farming regimes were assessed. Large fields were planted half with GM and half with conventional crops and the results compared. The main finding was that broadleaf weeds, such as chickweed, on which birds rely heavily for food, were far less numerous in GM fields than conventional fields. Some of the grass weeds were more numerous, although this had less direct benefit for wildlife and affected the quality of the crops.

    The scientific results made it clear that it is not the GM crops that harm wildlife but the herbicide sprayed on them. Fields containing conventional crops are sprayed with a herbicide which usually kills weeds before the crops emerge but herbicide-tolerant GM crops can be sprayed later.

    The results from the GM crops were that the patented glufosinate-ammonium weedkiller was so effective that there were one-third fewer seeds for birds to eat at the end of the season than in a conventional crop. Two years later there were still 25 percent fewer seeds, even though the weedkiller had not been applied again. These weeds are effectively the bottom of the food chain, so the seeds are vital for farmland birds, which are already in decline. There were also fewer bees and butterflies in the GM crops. All the evidence suggests that it is the herbicide that makes the difference to the wildlife.

    Now, let us answer the vital question: are GMOs safe? Since GM crops cause the loss of wildlife, it can be concluded that they are not safe! In addition to that, in science, when a new compound or a novel technique is discovered, it needs to be proved as safe before it is applied extensively. There is therefore only one viable approach: until valid safety data can be produced for any "novel" food (eg GMO crops or cloned animals), it should be regarded as non-safe.

    Nonetheless, these scientific facts against GM plants do not undermine the value of biotechnology. We have been using food biotechnology successfully in beer, wine and cheese production for centuries. Also, the use of stem cells is one of the bright applications of biotechnology. However, biotechnology used in production of GM plants for food use or food from cloned animals has not yet been proved safe and therefore the recent decision of EU's environment commissioner, Mr Stavros Dimas, to ban GM corn is scientifically correct.

    Finally, when GMOs are assessed for safety for human consumption, it is imperative that environmental issues, such as biodiversity and interspecies DNA flow, are addressed with equal vigour.

    ------------ that was a Letter to the Editor of Athens News

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @fraoula
    1.Όπως αναφέρεται και σε αυτό το γράμμα, το οποίο βέβαια δεν έχει πηγές ούτε τίποτα,άλλο η βιοτεχνολογία κι άλλο ένας κλάδος της που ασχολείται με τους ΓΤΟ στη γεωργία.Εκεί είναι η ένστασή μου πάνω στον κίνδυνο δαιμονοποίησης όλου του κλάδου από τεχνοφοβικούς ακτιβιστές, που ψάχνουν για πόρους με κάθε τρόπο.Η καλλιέργεια του φόβου είναι ο καλύτερος τρόπος.

    2.Τα ΓΤΟ δεν έχουν αποδειχθεί ασφαλή και ούτε κι εμένα με πείθουν ακόμα, αλλά όχι στην έκταση που του δίνεται.

    3.Τα ΓΤ φυτά θα μπορούσαν να υπάγονται σε αυστηρότερους ελεγκτικούς μηχανισμούς, τύπου κλινικών δοκιμών, όπως ακριβώς τα φάρμακα και να υφίστανται σε τελική απελευθέρωση από έναν οργανισμό τύπου FDA.

    4.To όλο debate δεν μπορεί να καλυφθεί από επιχειρηματολογία που θυμίζει ναι ή όχι, άσπρο ή μαύρο γιατί δεν είναι τόσο απλό και ακόμα υπάρχουν πολλές διαφωνίες ανάμεσα σε βιοτεχνολόγους πάνω στο ζήτημα αυτό.

    5.Δεν δέχομαι ως επιστημονικά αρμόδιους για τέτοια ζητήματα επιστημονικά λόμπυ, που χρηματοδοτούνται από ιδιωτικές εταιρείες κι όχι ανεξάρτητα πανεπιστήμια αλλά από την άλλη δεν δέχομαι τις ασχετολογίες της κάθε Greenpeace.Είναι εύκολο να λες όχι στα πάντα δίχως να προτείνεις λύσεις, με πάτημα το φόβο που χτίζεται πάνω στην άγνοια.

    Υπομονή και περιμένουμε.Ακόμα είναι νωρίς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Συνάδελφε, αν είναι ακόμα νωρίς δε ξέρω αν σκεφτείς ότι το θέμα ΓΤΟ έχει τεθεί από το τέλος της δεκαετίας του ’80... Η όλη ιστορία έχει βέβαια τόσες πολλές διαστάσεις και δύσκολα ξεχωρίζεις τη μία από την άλλη. Για μια ψύχραιμη και επιστημονική άποψη συμφωνούμε ότι απαιτείται περισσότερη διαφάνεια και ανεξάρτητη και αυστηρή αξιολόγηση παίρνοντας το κάθε ΓΤΟ ξεχωριστά ώστε να μη μπαίνουν όλα στο ίδιο πανέρι: άλλο το ΓΤ καλαμπόκι, άλλο η ΓΤ τομάτας κτλ. Κριτικό πνεύμα και προσοχή θέλουμε και όχι δαιμονοποίηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Erratum: το μικρό βιντεάκι για την Monsanto http://www.dailymotion.com/video/x4oc79_le-monde-selon-monsanto-arte_politics. παίζει δωρεάν. Ένα σχόλιο όμως: δεν δίδονται τα ονόματα και η ιδιότητα των ανθρώπων που εμφανίζονται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. the letter is mine
    and it is based on the one and only proper study by THE ROYAL SOCIETY!
    the most reliable source...for now!
    it is here
    http://www.athensnews.gr/athweb/nathens.prnt_article?e=C&f=&t=10&m=A20&aa=1


    Yours sincerely

    ΑπάντησηΔιαγραφή