1/6/07

ΖΩΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ

"The triumph of death" Pieter Bruegel l'Ancien, 1562

Το να πεθάνεις είναι μέρος της ζωής. Και όσοι φοβούνται το θάνατο είναι επίσης αυτοί που φοβούνται την ζωή” λεει ηρωικά ο Clark Gable στην ταινία Misfits. Αυτή η στενή σχέση μεταξύ ζωής και θανάτου, όπου το ένα δεν υπάρχει χωρίς το άλλο, είναι μια αλήθεια τουλάχιστον στο βιοχημικό επίπεδο λειτουργίας του έμβιου κόσμου. Κι’ αυτή η αλήθεια ρίχνει ένα διαφορετικό φως στην αντίληψη που έχουμε για το θάνατο και την γήρανση. Αντί να σηματοδοτεί το τέλος της ζωής, μια κατάπτωση του οργανισμού όπου η ζωτική δύναμη σιγά-σιγά εξαντλείται και σβήνει σαν κερί, η γήρανση και ο θάνατος γίνονται προϋπόθεση για τη ζωή.

Ξέρουμε εδώ και πολύ καιρό ότι εκατομμύρια από τα κύτταρά μας πεθαίνουν κάθε μέρα για να αντικατασταθούν από νέα κύτταρα. Τα κύτταρα που αποχωρούν δεν πεθαίνουν όμως από γηρατειά αλλά αυτοκτονούν, βάζοντας σε εφαρμογή την διαδικασία προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου που λέγεται απόπτωση. Γιατί να είναι προγραμματισμένη αυτή η διαδικασία και το κύτταρο να μην εξαντλεί τις δυνατότητες του; γιατί ένα «γέρικο» και δυσλειτουργικό κύτταρο είναι επικίνδυνο για τον οργανισμό. Η κυτταρική μεμβράνη τρυπιέται και συστατικά που είναι συνήθως μέσα στο κύτταρο διαχέονται έξω προκαλώντας φλεγμονή η οποία μπορεί να βλάψει και να προκαλέσει την νέκρωση διπλανών υγειών κυττάρων. Αντίθετα, η απόπτωση επιτρέπει την επιλεκτική και «καθαρή» απόσυρση των γέρικων κυττάρων. Αλλά η δυνατότητα προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου, είναι αναγκαίο γεγονός όχι μόνο για την απόσυρση και ανανέωση κυττάρων. Για παράδειγμα, χάρη σ’ αυτή, έχουμε δάκτυλα στα χέρια και στα πόδια. Η επιλεκτική μείωση των κυττάρων που βρίσκονται ανάμεσα απ’τα δάκτυλα κατά την εμβρυακή ζωή μας αποτρέπει να έχουμε χέρια και πόδια σαν πέλματα. Επιπλέον, ο προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος είναι από τους πρώτους μηχανισμούς ανοσοποιητικής απάντησης των αρχέγονων μυκήτων, αφού μολυσμένα από ιό κύτταρα πυροδοτούν το πρόγραμμα αυτοκτονίας για να καταστρέψουν το δικό τους DNA σταματώντας έτσι την μετάδοση του ιού σε άλλα ανέπαφα κύτταρα. Τέλος, δυσλειτουργίες στον μηχανισμό απόπτωσης όπως αναστολή του φαινομένου συντηρεί καρκινικούς όγκους: τα καρκινικά κύτταρα δεν πεθαίνουν, συσσωρεύονται και δημιουργούν όγκους. Αντίθετα υπερβολική διέγερση του φαινομένου είναι η αιτία για ασθένειες νευρολογικής φύσης (νόσος Alzheimer), όπου οι νευρώνες πεθαίνουν ενώ δεν έχουν την δυνατότητα να αναπληρωθούν όπως τα κύτταρα του δέρματος .

Ζώη και θάνατος, δυο άλογα που τα έχουν ζέψει στο ίδιο αλέτρι.

2 σχόλια:

  1. θα προσέθετα μάλλιστα ότι και στο πνευματικό επίπεδο ο θάνατος γίνεται η προυπόθεση της ζωής. Συγκεκριμένα της αιωνίου ζωής, όπου η ψυχή πλεον του ανθρώπου έχει την δυνατότητα να γευθεί την χαρά της επιστροφής της στον Δημιουγό και αληθινό Πατέρα της

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χωρις το θάνατο δεν υπάρχει ζωή και χωρίς τη ζωή ο θάνατος δεν έχει καμιά σημασία. Λέμε πολλές φορές να αλλάξουμε τη ζωή, δηλαδή να την κάνουμε έτσι ώστε ο θάνατος να μην έχει και τόση σημασία...μα αν αυτό συμβεί και αλλάξει τότε κάνουμε ελκυστικό το θάνατο και όλους εμάς θαυμαστές του!
    Θεωρώ πως έτσι πρέπει να παραμείνει και η ζωή και ο θάνατος. Το ένα να τροφοδοτεί με τη σωστή του σημασία το άλλο. Η ζωή κοντά στο θάνατο είναι ίσως η πιο γλυκιά στιγμή του ανθρώπου, τότε που αισθάνεται πως χάνει αυτό που άξιζε μια καλύτερη μεταχείριση από τον ίδιο.
    Τη χάνει και λυπάται γιατί δεν φέρθηκε καλύτερα ίσως από υπερβολική αισιοδοξία αφού πίστευε πως ο θάνατος βρίσκονταν μακριά.
    Η ζωή μας γίνεται καλύτερη όχι αν την αλλάξουμε, αλλά αν αναλογιστούμε το λίγο χρόνο που θα υπάρχει σε σχέση με τον άπειρο χρόνο
    της ανυπαρξίας. Η ζωή είναι η μοναδική ευκαιρία του καθενός για να αποδείξει το νοήμα της που είναι όχι κατ' ανάγκη το υπεραπλουστευμένο εγώ, αλλά η σύνθεση των πολλών που υπάρχουν μέσα σε ένα που είναι ο καθένας από μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή